جامع شتات جلد 9 صفحه 128

1- یعنی: یکصدم.

2- در نسخه: بدندان را.

41- سؤال:

41- سؤال: دیۀ سیاه شدن رو به سبب ضرب، چه چیز است؟ و همچنین سرخ شدن(؟)

جواب:

جواب: دیۀ سرخ شدن رو به ضرب سیلی یا غیر آن، یک اشرفی و نیم است، که یک مثقال و نیم طلای سکه دار به مثقال شرعی است. و در سبز شدن، سه اشرفی. بلا خلافی ظاهراً. و در سیاه شدن، شش اشرفی، علی الاشهر الاظهر. و موثقۀ اسحاق بن عمار دلالت بر آن دارد(1). و جمعی قائل اند که در سیاه شدن، سه اشرفی است.

و مثقال شرعی سه ربع مثقال صرّافان است.

و مشهور این است که این جنایات هرگاه بر بدن واقع شود، دیۀ آن نصف آن چیزی است که در صورت انسان وارد شده است. و در شرح لمعه گفته است که روایت اسحق بن عمار که دلیل مسئله است خالی از این است. ظاهراً کتاب من لایحضره الفقیه در نظر ایشان نبوده. بلی روایت در کافی(2) و تهذیب(3)، خالی است از آن، و لکن در فقیه در آخر حدیث بعد ذکر دیات جنایات رو، گفته است: «و فی البدن نصف ذلک»(4).

42- سؤال:

42- سؤال: کسی زوجۀ حاملۀ خود را سیاست نمود، و به سبب ضربی که واقع شده، حمل او ساقط شده است که تمام خلقت بوده است. آیا فرقی در تمام خلقت و مضغه بودن و علقه بودن، می باشد یا نه؟-؟ و زوجه را ادعای دیه بر زوج خود خواهد بود یا نه؟-؟ و بر فرض ادعا، چه قدر حق مدعیه است؟ و باقی دیه حق کیست؟

جواب:

جواب: دیۀ نطفه که در رحم قرار گرفته باشد و مستعدّ طفل شدن باشد، بیست اشرفی است. و بعد از آن، آن که علقه شد یعنی «پارچۀ خون»، چهل اشرفی. و بعد از آن، آن که