جامع شتات جلد 9 صفحه 145

1- غایه المراد فی شرح نکت الإرشاد، ج 4 ص 455.

2- در نسخه: است.

3- در نسخه: باشد.

و مرمّی شنید و متمکن از گریز بود و نکرد، خون او هدر است، به سبب عموم روایت. و الا دیه بر عاقلۀ رامی است. و در مسئلۀ مقرب طفل در صورت عدم تحذیر، پس اظهر ضمان رامی است، به جهت فاعل سبب؛ مثل آن که کسی دیگری را بیندازد در جائی که نداند در آن جا چاهی است. و چون مفروض این است که رامی هم عادی نیست در سبب که انداختن تیر باشد، پس تعلق ضمان به او از حیثیت تسبیب، راهی ندارد. و اما از حیثیت این که مصداق «قاتل خطاءً» هست، باید دیه متوجه عاقلۀ او باشد. و اما در صورتی که تحذیر کرده باشد، پس ضمان از او و عاقلۀ او، ساقط است به سبب عموم حدیث «من حذر فقد اعذر». و نظر به آن چه گفتیم که مقرب حامل است که در آن جا سبب قتل و اصابۀ سهم، هست، پس باید بر او هم چیزی نباشد. و خون طفل هدر باشد.

و احتمالی که شهید داده که در این صورت، مقرّّب [ضامن] باشد، وجه آن ظاهر نیست(1). و آن چه پیش گفتیم که الحال وجه رجحان سقوط از رامی ظاهر شد، مستلزم اثبات ضمان مقرّب نمی شود(2).

هرگاه این مقدمه دانسته شد، پس بدان که: آن چه سائل در این مقام، اشباع کلام