جامع شتات جلد 9 صفحه 153

1- در این مسئله الفاظ غلط و زواید جزئی بسیار بود، به دلیل کثرت شان از توضیح آن ها صرف نظر شد.

2- یعنی بر عاقله نیست.

هر دو نفر در شب در خانۀ زید خابیدند(1).

و صبح که شد، آن دو نفر را دیدند که مرده اند، و ایشان را خفه کرده اند، و نعش آن ها در خانۀ زید افتاده. و قاتل آن ها معلوم نیست که کیست. آیا اولیاء مقتولین می توانند باز خواست دیۀ آن ها را از زید بکنند یا نه؟-؟

جواب:

جواب: هرگاه آن ها را در روز برده، یا آن ها خود خواهش کرده اند که بروند به خانۀ او از برای محافظت اموال، در این جا مسئله مندرج [ن-]-می شود در تحت مسائل «لوث». هر چند فقهاء گفته اند که هرگاه کسی را [بیابند](2)

در خانۀ کسی مقتول، این از باب لوث می شود که محتاج می شود به قسامه. و لکن مجرّد همین معنی منشأ لوث نمی شود، بل که در صورتی که عداوت سابقه میان آن ها باشد ممکن است که لوث حاصل شود.

و به هر حال؛ چون حصول لوث موکول است به نظر حاکم شرع، و آن در مقامات مختلف می شود، پس باید حاکم ملاحظه کند اگر لوث حاصل است (یعنی ظنّ قوی از برای او به هم می رسد که زید قاتل آن ها است)، و زید منکر باشد، و بیّنه در میان نباشد، قسامه متوجه اولیای مقتولین می شود. و به مقتضای آن عمل می شود. و مختلف می شود حکم به ادعای قتل عمد و غیر آن.

و هرگاه آن ها را در شب طلبیده باشد و از خانه بیرون برده بدون این که خود خواهش این معنی کرده بوده[اند](3)،

و بعد از آن ایشان را در خانۀ زید کشته یافته اند، پس این از فروع مسئلۀ مشهور است که علماء فتوی داده اند که «هرگاه کسی در شب کسی را