جامع شتات جلد 9 صفحه 162

1- یعنی یک بیستم- و در نسخه: بیست و یک.

2- یک پنجاهم.

3- یک صدم- در نسخه: صد و یک.

4- یک پنجاهم به علاوه نصف یک پنجاهم.

57- سؤال:

57- سؤال: هرگاه دو زخم کارد به کتف های زید خورده که همین پوست تنها را بریده، دیۀ آن چه قدر است؟

جواب:

جواب: دیۀ کتف ها شاید(1) چون که به مقتضای حدیث عام، هر عضوی در انسان [که] زوج باشد (مثل دست و پا) دیۀ هر یک از آن ها نصف دیۀ کامله است. پس اگر جراحتی به آن ها برسد، نسبت به جراحت سر، نصف ملاحظه می شود. و چنین زخمی هرگاه در سر واقع شود، دیۀ آن، صد یکِ دیۀ کامله است. پس دیۀ هر یک از این زخم های کتف، بیست و شش مثقال و ربع مثقال، می شود که دیۀ هر دو با هم پنجاه و دو مثقال و نیم، نقرۀ سکه دار می شود.

58- سؤال:

58- سؤال: هرگاه زید انگشت کوچک دست چپ او، زخم شمشیر به قدر یک بحر پوست او بریده و قدری گوشت هم بریده. دیۀ آن چه قدر است؟

جواب:

جواب: دیۀ انگشت هرگاه بنابر دیه شود، چون دیۀ هر انگشتی ده یکِ دیۀ کاملۀ انسان است (بدون فرقی ما بین انگشت ها) و دیۀ این گونه زخم- که پوست را بریده و اندکی به گوشت نشسته- در سر، پنجاه یکِ دیۀ کامله است، در انگشت هم «پنجاه یکِ ده یکِ دیۀ کامله»(2) است. و چون هر انگشتی، دیۀ آن، پانصد و بیست و پنج مثقال است، پنجاه یکِ آن، ده مثقال و نیم، نقرۀ سکه دار می شود(3).