جامع شتات جلد 9 صفحه 169

1- بحث مستدل و مشروح این موضوع درمسئلۀ شماره 46 گذشت.

2- محاسبۀ این موضوع در مسئلۀ شماره 42 و پی نویس مسئله شماره 58 گذشت.

3- رجوع کنید به مسئلۀ شماره 67 و پی نویس های آن.

نقرۀ سکه دار است، حساب پنج یک و چهار خمس پنج یکِ آن است. حساب کنند و از آن قرار معمول دارند.

و هرگاه بر روی او زده باشد تا سیاه شده باشد، دیۀ آن شش اشرفی است که هر اشرفی یک مثقال شرعی است که [شش مثقال آن] چهار مثقال و نیم طلای سکه دار است به مثقال صرافی(1).

و هرگاه در بدن باشد، نصف آن است. و هر موضع ضربی، دیۀ علیحده دارد.

74- سؤال:

74- سؤال: هرگاه وارثی ادعای ارث پدر نماید، و سایر ورثه صغیر باشند. باید ادعا ننماید تا صغیر کبیر شود-؟ یا باید قسمت نمایند؟ و در صورت قسمت، هرگاه قسامه اتفاق افتد، از جانب صغیر که(2)

باید به کبیر داد؟ و علی العکس چه باید کرد؟ و هرگاه موقوف به حضور حاکم باشد، در صورت عدم امکان چه کنند؟

جواب:

جواب: در تقسیم میراث، انتظار کبیر شدن صغیر را نباید کشید. و هرگاه صغیر ولیّ شرعی ندارد، حاکم شرع ولی اوست (یعنی مجتهد عادل) و هرگاه میسّر نباشد، عدول مومنین متوجه شوند. و اما قسامه: پس آن موقوف است به لوث، و لوث باید نزد حاکم شرع ثابت شود. هر وقت نزد حاکم شرع رفتند، همۀ مطلب به انجام خواهد رسید(3).

75- سؤال:

75- سؤال: هرگاه چهار دانۀ دندان پیش از سمت پائین شکسته باشد، دیۀ او چه قدر است؟ و صحیح و معیوب دندان ها تفاوت دارد یا نه؟-؟

جواب:

جواب: هرگاه امر بر دیه قرار گیرد و از قصاص در گذرند، دیۀ هر یک از دوازده