جامع شتات جلد 9 صفحه 176

1- اگر به عبارت نسخه اعتماد داشته باشیم، به یافتن این حدیث موفق نشدم.

2- وسائل، ابواب دیات الاعضاء، احادیث باب 1.

3- تکرار: یعنی سالم شود.

4- وسائل، ابواب دیات الاعضاء، ب 4 ح 1.

کرده اند. و دور نیست ترجیح این.

و اما مسئلۀ دوم: پس مشهور این است که در صورت التیام و چاق شدن، ده یکِ دیۀ کامله است. و در صورت باقی ماندن سوراخ، شش یکِ دیۀ کامله است. و بعضی ده یک گفته اند و تفصیل نداده اند. و دور نیست که مراد آن ها نیز در صورت چاق شدن باشد. و لیکن دلیل واضحی بر این مطلب نیست. و هر چند ملاحظۀ این فرق از کتاب ظریف ظاهر می شود، و لکن در آن جا به این مضمون است که «هرگاه نافذه در احد منخرین باشد، یعنی در یکی از پرهای بینی باشد و رسیده باشد به آن دیوار مابین این پرها، دیۀ آن ده یکِ دیۀ روثه است که پنجاه اشرفی [می شود](1). به سبب این که آن نصف بینی است. و هرگاه هر دو پرها [را] با آن دیوار سوراخ کرده، دیۀ آن شصت و شش اشرفی است». و ظاهر این است که مراد صورت التیام و چاق شدن باشد. چنان که فاضل مجلسی(ره) نیز چنین فهمیده.

و به هر حال؛ فتوای مشهور در «نافذۀ احد المنخرین»، هر چند مناسب است با فتوای ایشان در نافذۀ هر دو با هم، و لکن اشکال در دلیل ایشان است در ثبوت خمس دیۀ کامله در صورت التیام و چاق شدن، تا این متفرع شود به مناسبت قاعدۀ تقسیم بر اجزاء. و عمل به کتاب ظریف در این جا خوب است، و لکن عامل به آن معلوم نیست، الا آن چه نسبت به ابن جنید داده شده است.

81- سؤال:

81- سؤال: هرگاه کسی ببیند که کسی با زوجۀ او زنا می کند، جایز است از برای او قتل آن ها؟ یا نه؟

جواب:

جواب: بلی جایز است در میان خود و خدا. و گناهی بر او نیست. و لکن در ظاهر