جامع شتات جلد 9 صفحه 31

می برد اما از عرصۀ ملک ارث نمی برد» را به مسخره گرفت. و... یعنی هم این قاعده را به سخره گرفت و هم حدیث هائی را که دربارۀ ارث زن از شوهر، هستند.

و نمونه های دیگر از این قبیل هست که به برخی از آنها اشاره خواهد شد.

البته این بحث، و این قاعده به همۀ ابواب فقه مربوط است نه فقط به محتوای این مجلد(1).

ابتدا نگاهی به حدیث هائی که این قاعده از آنها اخذ شده است:

1- وسائل الشیعه ج 27 ص 118 حدیث شماره 33364: وَ عَنْهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُوسَی بْنِ الْمُتَوَکِّلِ عَنِ السَّعْدَآبَادِیِّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ الْجَهْمِ قَالَ قُلْتُ لِلْعَبْدِ الصَّالِحِ(علیه السلام) هَلْ یَسَعُنَا فِیمَا وَرَدَ عَلَیْنَا مِنْکُمْ إِلَّا التَّسْلِیمُ لَکُمْ فَقَالَ لَا وَ اللَّهِ لَا یَسَعُکُمْ إِلَّا التَّسْلِیمُ لَنَا فَقُلْتُ فَیُرْوَی عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ(علیه السلام) شَیْ ءٌ وَ یُرْوَی عَنْهُ خِلَافُهُ فَبِأَیِّهِمَا نَأْخُذُ فَقَالَ خُذْ بِمَا خَالَفَ الْقَوْمَ وَ مَا وَافَقَ الْقَوْمَ فَاجْتَنِبْهُ: به عبد صالح (امام کاظم) علیه السلام گفتم: آیا در آنچه از شما به ما می رسد، غیر از تسلیم بر شما، راهی برای ما هست؟ فرمود: نه، سوگند به خدا، راهی ندارید مگر تسلیم در برابر ما. گفتم: گاهی از امام صادق(علیه السلام) چیزی روایت می شود در حالی که خلاف آن نیز روایت می شود، پس به کدام از این دو، عمل کنیم؟ فرمود: آنچه با قوم (سنیان) مخالف است بگیر و از آنچه موافق آنان است دوری کن.

2- همان، ص 107- 106 حدیث شماره 33334: مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَی عَنْ صَفْوَانَ بْنِ یَحْیَی عَنْ دَاوُدَ بْنِ الْحُصَیْنِ عَنْ عُمَرَ بْنِ حَنْظَلَهَ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ(علیه السلام) عَنْ رَجُلَیْنِ مِنْ أَصْحَابِنَا بَیْنَهُمَا مُنَازَعَهٌ فِی دَیْنٍ أَوْ مِیرَاثٍ فَتَحَاکَمَا إِلَی أَنْ قَالَ فَإِنْ کَانَ کُلُّ وَاحِدٍ اخْتَارَ رَجُلًا مِنْ