کاوشی در اصول عقاید صفحه 144

زبان می چرخید و امت های دیگر نیز آن را بیان می کردند و نقل آن، به مسلمانان اختصاص نمی یافت.

دفع اشکال در قضیۀ شکافتن ماه

در گذشته، مردم شب ها را تا پاسی از شب بیدار نمی ماندند و در آغاز شب به بستر رفته و می خوابیدند.

اگر طبق بعضی روایات (1)، شکافتن ماه در اواسط ماه قمری، که ماه کامل است، و در اوائل شب در منطقه مکه - طبق روایتی که می گوید، کوه میان دو پارۀ ماه دیده می شده است (2)- رخ داده باشد، پس ماه در آن هنگام برای سرزمین های غرب مکه یا هنوز دیده نمی شده یا پیش از تاریک شدن شب، در نزدیکی افق و غروب گاه خورشید، می تابیده و نظری را به خود جلب نمی کرده است؛ به ویژه اینکه با وجود کوه ها، درخت ها و خانه های سمت افق آن را می پوشانده اند. درباره سرزمین های واقع در شرق مکۀ مکرمه، در آن هنگام پاسی از شب گذشته بود و مردم یا خواب بودند یا در حال مهیا شدن برای خفتن، به خصوص اگر این واقعه در فصل زمستان رخ داده باشد که این احتمال نیز وجود دارد. افزون بر اینکه در این مورد چند مطلب درخور توجه است:

١. مانعی نیست که احتمال دهیم، ماه در هنگام انشقاق، در سرزمین های شرقی و غربی مذکور، با ابر و مانند آن، پوشیده بوده است.

٢. این کار، زمان طولانی ای احتیاج نداشته، بلکه برای تحقق معجزه، اگر انشقاق یک دقیقه یا کمتر دوام می آورد، کافی بود و معلوم است که مردم این سرزمین ها، در انتظار این حادثه و در مقام آگاهی یافتن از آن نبودند تا در همان یک دقیقه یا کمتر آن را