کاوشی در اصول عقاید صفحه 189

کند؛ زیرا خدا هرگز مرتکب خطا نمی شود و کاری برخلاف علم خود انجام نمی دهد.

و این منافات ندارد که در شخص معصوم، عصمت از گناهان با اختیار خود او و با انجام و ترک ارادی طاعات و محرمات از سوی او صورت گیرد، بلکه عصمت همین است؛ زیرا چنان که گفتیم، طاعت و معصیت، بدون اختیار، معنایی نخواهد داشت.

مسئله مورد بحث ما به این می ماند که انسانی مطمئن و مورد اعتماد، شخصی دیگر را برای امامت در نماز جماعت معرفی کند. در این صورت، می دانیم که این شخص، به نظر آن انسانِ مطمئن و مورد اعتماد، عادل است و این منافات ندارد با اینکه عدالت چنین کسی به سبب طاعت و ترک معصیت اختیاری او و بدون هرگونه زور و اجبار، به دست آمده باشد. نهایت اینکه از نظر عقلی، خطا و اشتباه برای آن انسان مطمئن و مورد اعتماد که کسی را برای امامت جماعت معرفی کرده، امری است ممکن. اما دربارۀ خدای متعال که بنده ای را برای نبوت یا امامت برگزیده، این امر عقلاً محال است.

پس، به همین سبب، عصمت پیامبر (ص) و امام (ع) از جهت عقلی معلوم و ضروری است و معنای وجوب عصمت همین است.

گفتار دوم: دلایل عصمت پیامبر (ص)

وجوب عصمت پیامبر (ص) در تبلیغ دین

اشاره

سزاوار نیست که انسان در وجوب و ضرورت عصمت پیامبر (ص) در رساندن پیام الهی از جانب حضرت حق، تردید نماید. بی شک از جانب رسول خدا (ص) ، عمداً یا سهواً، تبلیغی خلاف واقع سر نزده است. این مطلب در بین همۀ مسلمانان، معروف و امری مسلّم است. علت آن نیز روشن است؛ زیرا از آنجا که وظیفۀ پیامبر (ص) ، رساندن و ابلاغ پیام از سوی خدای متعال است، اگر ایشان در این تبلیغ معصوم نباشد و بتواند عمداً یا سهواً، چیزی را بر خلاف واقع تبلیغ کند، از محدودۀ انجام وظیفه خود خارج شده است. در این صورت بر خداوند که به فرجام امور آگاهی دارد، قبیح است کسی را