کتابخانه بالقرآن

کاوشی در اصول عقاید صفحه 204

صفحه 204

کرده، عمداً آنها را نادیده نگیرند و برای دست یابی به آنها کوتاهی نورزند.

حدیث «عرباض بن ساریه» از پیامبر خدا (ص) ، شاهدی دیگر بر این مطلب است. در این حدیث پیامبر خدا (ص) می فرماید: «من شما را با آیینی روشن و واضح تنها گذاشتم که شبِ آن، مانند روزش روشن و آفتابی است و هر که پس از من، از آن منحرف شود، هلاک می گردد» . (1)

این روایت به صراحت از آشکار بودن حق و روشنی آن سخن می گوید؛ چنان که اگر امت مسلمان در جست وجوی آن برآیند، هرگز در شناختش دچار اشتباه و گمراهی نخواهند شد. هیچ گاه شب ظلمانی و ترسناکِ فتنه ها و تاریکی شبهات و گمراهی ها نخواهد توانست بر آن روشنی عظیم غالب گردد و آثار و نشانه هایش را پنهان و تباه سازد؛ چه رسد به دگرگون کردن حق و واژگون جلوه دادن چهرۀ تابان آن، به گونه ای که حق، باطل نماید و باطل، حق. از اینجاست که انسان منحرف از مسیر حق، هرگز معذور و رستگار نیست و به دلیل دشمنی اش با حق و قصور در دستیابی به آن، چیزی جز هلاکت ابدی نصیبش نخواهد شد.

اینک با توجه به آنچه ذکر شد، تذکر نکاتی چند ضروری است:

1- مسند احمد، ج4، ص١٢6؛ تفسیر قرطبی، ج٧، ص١٣٨؛ سنن ابن ماجه، ج١، ص١5؛ المستدرک علی الصحیحین، ج١، ص١٧5؛ السنه ابن ابی عاصم، ج١، ص١٩؛ معجم کبیر، ج١٨، ص٢4٧؛ الترغیب و الترهیب منذری، ج١، ص4٧؛ مصباح الزجاجه، ج١، ص5 و. . . این روایت در این مصادر این گونه آمده، اما شیخ جلیل، حسن بن ابی الحسن دیلمی آن را به این صورت روایت کرده است: عرباض بن ساریه گفت: پیامبر خدا (ص) ما را موعظه ای کرد که چشمانمان را به اشک نشاند و قلب هایمان را به هراس افکند. گفتیم: «ای پیامبرخدا، این موعظۀ وداع است؟ در این صورت، ما را به چه متعهد می سازید؟» فرمود: «شما را با آیینی روشن و واضح تنها می گذارم که شب آن، مانند روزش آفتابی است و هرکس پس از من، از آن منحرف شود، هلاک می شود. هرکه از شما زنده بماند، اختلاف و جنجال بسیار می بیند. بر شما باد که پس از من به سنتم عمل کنید و سنت خلفای هدایتگر من از اهل بیتم را پیروی نمایید. به آنها تمسک بجویید و حق را تبعیت کنید. اگرچه آن حق را بنده ای حبشی به شما گوید. مؤمن همچون شتر آرامی است که چون در بند شود، منقاد می گردد» ؛ ارشاد القلوب، ج١ ص٣٧.