کاوشی در اصول عقاید صفحه 262

در اسلام یا صحابه به طور عموم از دیگر سو صورت می گیرد. بی تردید منازعه بر سر عدالت صحابه، تفضیل یکی بر دیگری، بیان مناقب و مثالب و سیرۀ شخصیِ هر یک از آنان و امور کاملاً جنبی که تنها فایده اش برانگیختن عواطف و احساسات است، در پی خواهد داشت؛ چیزی که متون های بسیاری را در این زمینه به خود اختصاص داده و نکتۀ مهم در این مقایسه را مغفول ساخته است تا از این رهگذر اصلاً به آن پرداخته نشود یا گذرا و بی آنکه حق مطلب ادا شود و بحث لازم درباره اش صورت گیرد، آورده شود.

نظام متکامل امامت

همۀ مسلمانان بر این مطلب اتفاق دارند که امامت، امری است شرعی و مسئولیتی خطیر؛ فراتر اینکه از شرافت ویژه ای برخوردار است؛ زیرا احکام و آثار بزرگ و بسیار مهم بر آن مترتب می شود؛ همچون وجوب شناخت امام و بیعت با او، فرمانبرداری از ایشان، حرمت خروج علیه وی، وجوب یاری او در مقابل طغیان گران و کسانی که از فرمانش سر برتافته اند و امور دیگری که در جای خود ذکر شده و پیش تر بدان اشاره کرده ایم.

بنابراین، امامت را شارع مقدس باید تعیین کند و اصول و برنامه های آن را تدارک ببیند؛ حال این تعیین با تصریح و وجود نص بر امام باشد، یا امضای بیعت مسلمانان با امام یا به شیوه ای دیگر، البته بنابر اختلافی که بین دو رویکرد مذکور وجود دارد.

از آنجا که اسلام، خاتم ادیان، و تا آخرین روز حیات این خاکدان، ماندگار است و چنین مقدر شده که دینِ حاکم بر گسترۀ جهان، همین دین باشد، لزوماً یکی از برنامه های اسلام، تشریع نظام امامت است؛ امامتی که برای عملی شدن و راه یافتن به صحنۀ حکومت بر عالم تا همیشه، صلاحیت و مشروعیت داشته، و البته به افراد یا جماعت های خاصی مختص نباشد و تا هنگامی که قدر و منزلت والای آن، ارج نهاده