کاوشی در اصول عقاید صفحه 275

گروهی که نص در امامت را انکار می کند و می کوشد جانشینی برای آن جعل نماید، اهل سنت است. این جماعت بر مشروع بودن تمام یا بیشتر آنچه در امر خلافت اتفاق افتاده، اصرار دارد، با اینکه قانونی نبودن و عدم پای بندی جریان خلافت به نظامی خاص، امری معلوم و واضح است.

شروطی برای تمام نظام ها

آنچه دربارۀ شروط لازم در نظام شورا مطرح کردیم، برای هر نظام فرضی دیگر نیز لازم الاجراست که باید همۀ ویژگی ها و مشخصات آن چارچوبی مشخص داشته باشد و در آن هیچ خلأ تشریعی راه نیابد. دیگر اینکه دلیل های مربوط به آن چندان روشن و قوی باشد که راه را بر هرگونه اختلاف و منازعه ای مسدود کند. مگر اینکه عده ای از روی دشمنی و ستیزه گری یا سهل انگاری و بی توجهی، قصد اختلاف افکنی داشته باشند.

نیز لازم است کسانی که این شروط را می پذیرند، آن را معیار حق و باطل و هدایت و گمراهی در تمام جریانات تاریخ هزار و چند صد سالۀ اسلامی قرار دهند؛ زیرا در دین جاودانۀ اسلام، حق فقط یکی است. همچنین به دلیلی که پیش تر بیان شد، باید وجود یک گروه معلوم و مشخص در میان امت، از آغاز تاکنون، که نظام مذکور را پذیرفته باشد، ثابت شود.

ب) ارزیابی نظام مشورتی

اگرچه امروزه، نظام مشورتی، بهترین سیستم حکومتی به شمار می رود. اما از جهت علمی و عملی ثابت شده که این نظام در حفظ اصول اساسی خود، همچون خدمت رسانی به مردم تحت سلطۀ خویش و محافظت از حقوق انسان ها، دچار مشکل است؛ زیرا وجود انگیزه های فریب کارانه و ایجاد هراس و نیز نیروهای تبلیغاتی و اطلاع رسانی در این نظام راه را برای کسانی که با اساس آن مخالفند، یا منافع مشکوک