کاوشی در اصول عقاید صفحه 32

در آن روز سلطنت به حق از آن خداوند رحمان است و روزی سخت بر کافران خواهد بود. روزی که ستمکار از حسرت، دست به دندان می گزد و می گوید: کاش راه رسول خدا را پیش گرفته بودم. وای بر من، کاش فلانی را دوست نمی گرفتم. او پس از آمدن قرآن مرا گمراه ساخت؛ شیطان همیشه انسان را به گاه نیاز خوار و محروم می گذارد.

و آیات دیگری در این باره که مجال ذکرشان نیست.

وجوب بررسی ادلۀ دین بر هر که دعوت آن را شنیده

از آنچه تاکنون گفته شد، این نتیجه به دست می آید، که جست وجوی دینِ حق و نظر در ادلۀ آن، برای کسب معرفت و رسیدن به حقیقت، امری است واجب و در صورت وجود دلیل کافی و اکتفا نکردن به دیده ها و شنیده های خود دربارۀ دین حق، خود را از ضرر و زیانِ مخالفت با آن دور نگه می داریم. مگر آنکه با ادله ای که در دست داریم، مطمئن باشیم که ضرری به ما نمی رسد؛ زیرا به اندازۀ کافی دلایل و حجت های دین حق را با بصیرت کامل جست وجو و بررسی نموده ایم و نزد خدای خویش عذر موجّه خواهیم داشت. در این صورت وجوب فحص از دلیل، بین کسی که به خداوند و رسولانش و به روز قیامت و ثواب و عقاب ایمان آورده و کسی که به هیچ یک از آنها مؤمن نمی باشد، فرقی نیست.

به راستی آن که به این امور ایمان ندارد، چگونه می تواند بدون جست وجو و بررسی، به عدمِ وجود آنها یقین کند و عقلاً خود را معذور بداند. درحالی که عده ای دیگر مدعی وجود آن امور شده و دلیل ها و حجت های گوناگون بر آن اقامه کرده اند؟

به بیان دیگر: اگر انسان کاملاً غافل باشد و کسی او را از حقیقت امر آگاه نکند، در آغاز باورش بر این خواهد بود که جز اشیاءِ محسوس و مادی، چیز دیگری وجود ندارد و پشت دیوارِ زندگی دنیایی، دنیای دیگری نیست. اما اگر از غفلت خویش بیرون