کاوشی در اصول عقاید صفحه 35

گفتار دوم: وجوب پذیرفتن حق

اشاره

بجاست که این مسئله از امور مسلّم و واضح به شمار آید، چون هر دلیلی برای رسیدن به حقیقت و نشان دادن آن، به مسئله «لزوم پذیرش حق» نیازمند است تا عذری برای شخص مکلف باقی نماند و در برابر خدای متعال، برای او حجتی نباشد و این حکم می کند که ما به هر دلیل و حجتی که حقیقت را برساند و آن را اثبات نماید، اکتفا کنیم. پس هرگاه حقیقت، به هر وسیله و از هر طریقی به مکلف ارائه شود، در این صورت خداوند حجت خویش را بر او اقامه کرده، مسئولیت را در حق او به انجام رسانده، و برایش عذری باقی نگذارده است و مکلف جز تسلیم و اقرار به حقیقت، چاره ای ندارد.

از این پس، دیگر سزاوار نیست که وی سرسختی، دشمنی و لجاجت از خود نشان دهد و دلایل دیگری را مطرح کند. خداوند نیز وظیفه ندارد که خواست او را برآورده سازد، که خدای متعال از آن شخص و ایمانش بی نیاز، بر او چیره و بر عذاب کردنش تواناست.

در قرآن کریم، بارها به زورگویی و سرسختی و عناد عده ای در برابر حق، و رد و تحقیر و تهدید ایشان اشاره شده است.

دیدگاه قرآن دربارۀ مستبدان و عنادورزان

خدای متعال می فرماید:

وَ قالُوا لَوْ لا أُنْزِلَ عَلَیْهِ آیاتٌ مِنْ رَبِّهِ قُلْ إِنَّمَا الْآیاتُ عِنْدَ اللهِ وَ إِنَّما أَنَا نَذِیرٌ مُبِینٌ (عنکبوت: 5٠)

می گویند: چه می شد اگر آیاتی از سوی پروردگارش بر او نازل می شد. بگو: آیات و نشانه ها همه نزد خداست و من تنها، بیم دهنده ای آشکارم.

و می فرماید:

وَ إِذا تُتْلی عَلَیْهِمْ آیاتُنا بَیِّناتٍ قالَ الَّذِینَ لا یَرْجُونَ لِقاءَنَا ائْتِ بِقُرْآنٍ غَیْرِ هذا أَوْ