کاوشی در اصول عقاید صفحه 350

گفتار چهارم: وجوب شناخت امام

در سخن پایانی «مقدمۀ» این مطلب گذشت که حقایق دینی بر دو قسم است:

اول: اموری که باید دربارۀ آنها تحقیق و جست وجو کرد تا از آنها علم و باور حاصل شود.

دوم: اموری که به فرض ثبوت، اذعان به آنها کافی است، بی آنکه فحص از ثبوت آنها واجب باشد و به یک سخن، انکار آن امور، جایز نیست.

امامت، از قسم اول است و از این جهت، جزء اصول دین به شمار می آید و باید شخص امام شناسایی شود و اعتقاد اجمالی به وجود ائمه (علیهم السلام) ، بدون تحقیق درباره شان و شناختن یکایک ایشان به طور مشخص، کافی نیست؛ چه رسد به اینکه بدون تحقیق برای ثبوت امامت، کار آن به خدای متعال واگذار شود.

دلیل این سخن، روایات فراوانی است که از پیامبر و ائمه معصومین (علیهم السلام) در این باره وارد شده است.

پیش از این، روایات مستفیض بسیاری را از شیعه و اهل سنت نقل کردیم، به این مضمون که هرکس بدون معرفت امام، بدون بیعت با او یا بدون شناخت امام زمان خود و. . . بمیرد، به مرگ جاهلیت از دنیا رفته است.

امیرمؤمنان (ع) فرمود:

امامان برپادارندگان دین خدا میان مردم و کارگزاران آگاه بندگان اند. کسی به بهشت نمی رود جز آنکه آنان را شناخته و آنان او را بشناسند و هیچ کس به جهنم وارد نمی شود، مگر کسی که منکر آنان باشد و ایشان او را انکار کنند. (1)

در حدیث ابوحمزه آمده است که امام باقر (ع) فرمود: «کسی خدا را عبادت می کند که او را می شناسد. اما آنکه بدون شناخت عبادت می کند، در گمراهی است» .