کاوشی در اصول عقاید صفحه 359

بنگرید که امام (ع) اعتراض در کارهای خدا را این گونه منع می نماید و دلیل آن را حکمت خداوند در انجام کارها می داند.

به هر حال، نمی توان بر آیۀ «هیچ کس نمی تواند بر کارهای او خرده بگیرد، ولی در کارهای آنان جای سؤال و ایراد است» اشکال کرد که پس لازم نیست افعال خداوند به ضوابط حُسن و قبح مقید شود؛ چرا که در قرآن کریم، بارها بر حکمت خدای عزوجل تأکید شده و این، یعنی افعال او دارای ضوابط حُسن و قبح است.

در آیه ای دیگر می خوانیم: «آیا گمان کردید شما را بیهوده آفریده ایم و به سوی ما بازگردانده نمی شوید؟» . (1)در این آیه، آفرینشِ عبث و بدون حکمت، از خدای متعال نفی شده و معتقدان به این باور، سرزنش و نکوهش شده اند.

نیز می فرماید: «پیامبرانی که بشارت دهنده و بیم دهنده بودند، تا پس از [فرستادن] پیامبران در مقابل خدا [بهانه و] حجتی نباشد» . (2) این آیه گویا به این مطلب تصریح دارد که اگر خدای متعال بدون فرستادن پیامبران، مردمان را مؤاخذه کند، مردم در برابر او حجت خواهند داشت و این، یعنی خروج از موازین عقلی و خدای متعال از آن منزه و بسیار برتر است. در این باره روایات مستفیض بسیاری از ائمۀ اهل بیت (علیهم السلام) وارد شده که مسئله را فرع بر حُسن و قبح عقلی قرار می دهد. بی شک، پس از فهمِ عقلیِ حُسن و قبح، متوجه می شویم که این امر در بسیاری از امور، بدیهی و روشن تر از این سخن هاست.