کاوشی در اصول عقاید صفحه 370

پس از مرگ و از رستاخیز و بیرون آمدن از قبر سخن می گوید. وانگهی تردیدی نیست، چیزی که می میرد و در قبر قرار داده می شود، جسد است نه روح، چه اینکه در پاره ای آیات، به زنده شدن استخوان ها تصریح شده است.

مسلّم اینکه مطالعۀ پیوسته و با دقت در آیات قرآن ما را به این نتیجه می رساند که آنچه مورد انکار منکران و ستیزه جویان قرار می گرفته، معاد جسمانی بوده، چون زنده شدن اجساد را پس از مردن و خاک شدن و از بین رفتنشان، امری شگفت و باورنکردنی می دانستند. تأملی در روایات معصومان (علیهم السلام) در این باره که شمار آن نیز فراوان است، در حدّ صراحت، بر معاد جسمانی و بسیاری از جزئیات آن، دلالت می کند. بی تردید، صرِف بعید بودن معاد جسمانی نمی تواند از اعتبار این ضرورت دینی چیزی بکاهد؛ چرا که این استبعاد هیچ وجهی جز غیر مألوف و ناشناخته بودن ندارد، با اینکه می دانیم خدای سبحان بر هر کاری، هرچند بعید، قادر است و هم اوست که اشیاء را از عدم به وجود آورده است؛ حال آنکه زنده کردن مردگان بعد از موت، کاری است آسان تر برای خداوند. در قرآن کریم می خوانیم:

و برای ما مثالی زد و آفرینش خود را فراموش کرد و گفت: چه کسی این استخوان ها را زنده می کند درحالی که پوسیده اند. بگو: همان کسی آن را زنده می کند که نخستین بار آن را آفرید، و او به هر مخلوقی داناست. (1)

رستاخیز در دنیا

در آیاتی از قرآن مکرراً این معنا وارد شده که برانگیخته شدن مردگان در همین دنیا صورت می گیرد و این تکرار، بعید بودن این حقیقت را دفع می کند. مثل آنچه در قصۀ اصحاب کهف رخ داده و در قصۀ حضرت ابراهیم (ع) که از خدای متعال خواست تا کیفیت زنده شدن مردگان را به او نشان دهد و نیز در قصۀ حضرت عیسی (ع) که