کاوشی در اصول عقاید صفحه 52

در نبوت و تبلیغ دلالت نماید، همچنان که در جای خود به آن خواهیم پرداخت، بی شک بر توحید نیز دلالت خواهد کرد؛ زیرا این امر در دین اسلام، اصلی مهم به شمار می آید و نخستین چیزی است که رسول خدا (ص) ادعا فرمود و مردمان را به اعتراف بدان فراخواند و قرآن مجید که معجزۀ ماندگار اوست، نیز بر آن تأکید کرده است. بلکه همۀ دین های الهی و برخی ادیان غیرالهی نیز اندیشۀ توحید و یگانگی خداوند را پذیرفته و بدان گردن نهاده اند.

اما اعتقاد به تثلیث که برخی از پیروان آیین مسیح بدان باور دارند، بعید است که به تعدد آفریدگار و تدبیرکنندۀ هستی بازگردد. ظاهراً بر اساس این عقیده، خالق یکی است و با اقانیم (1)و اصول سه گانه متحد شده است. ازاین رو، همه استحقاق عبادت و پرستش دارند. البته مرزبندی مقصود و منظور ایشان از تثلیث، بسیار مشکل و قابل تأمل است. افزون بر اینکه باور به تثلیث، از خود مسیحیت نبوده و بر آن عارض شده است و این امر، پس از توجیهی که کردیم، چندان مهم نخواهد بود.

با این همه بجاست که برای مؤکد نمودن دلیل و رفع بهانه ها و سد کردن راه بر منکران و معاندان، بر یگانگی و توحید الهی استدلال کنیم که بنابر گفته های پیشین، تنها دلیل در این باره، عقل است. همان طور که در مقدمه اهمیت آن را ذکر کردیم و گفتیم که ملاک در تشخیص حق و باطل، عقل است و بنابر مضمون روایات، حجتِ باطنی انسان به شمار می آید.

روشن است که توحید به دو مسئله برمی گردد: اثبات آفریدگار، و یکتایی و شریک نداشتن او. بنابراین، در دو فصل آینده به این دو مقوله خواهیم پرداخت.