کاوشی در اصول عقاید صفحه 68

در قرآن کریم و کلام معصومین - صلوات الله علیهم - به اموری اشاره شده که مؤکد توحید و یکتایی خداوند است:

اتقان و هماهنگی در آفرینش، دلیل بر توحید

اول: استواری و انسجام آفرینش؛ در خلقت الهی هر چیزی در جای مناسب خود قرار گرفته و طبق نظامی کامل و پیشرفته که هیچ ناهماهنگی و ناسازگاری در آن راه ندارد، آفریده شده، بی آنکه پدیده ها در یکدیگر اثر بگذارند و زیان و آسیبی به بار آورند. بلکه در بیشتر موارد، بقا و مصلحتِ بعضی بر وجود بعضی دیگر متوقف است و چرا این گونه نباشد، درحالی که عقل پدیدآورندۀ این عالم پهناور با موجودات بی شمار آن، یکی است و بر همه چیز احاطه دارد و هستی را طبق نظام و برنامه ای که به صلاح و مصلحت آن است، تدبیر می نماید.

اما اگر عقل های متعدد عالم را سامان دهند، در این صورت هر عقلی، برنامه و نظام خاص خود را دارد و در نتیجۀ آن نظام های ناهماهنگ و ناسازگار به وجود خواهد آمد که به اختلاف و چندرأیی بین آنان منجر می شود و در نهایت کار به فساد و تباهی عالم خواهد انجامید. خدای تعالی می فرماید:

لَوْ کانَ فِیهِما آلِهَهٌ إِلَّا اللهُ لَفَسَدَتا فَسُبْحانَ اللهِ رَبِّ الْعَرْشِ عَمَّا یَصِفُونَ (انبیاء:٢٢)

اگر در آسمان و زمین، جز الله، خدایان دیگری بود، تباه می شدند [و نظام جهان به هم می خورد] خدای پروردگار عرش از آنچه می گویند، منزه است.

خدایان متعدد و جنگِ قدرت

دوم: طبیعتِ دو قدرتِ همآورد و رقیب، جدال و کشمکش تا حصول پیروزی یکی و شکستِ دیگری است. حال اگر خدایان متعدد باشند، بدون شک این رویارویی بین