کاوشی در اصول عقاید صفحه 77

احاطه دارد.

در مرحلۀ بعد، بر اطاعت مردمان پاداش می دهد و بر معصیتشان عذاب آتش، تا بیشتر و بهتر، از پروردگارشان پیروی نمایند و اینجاست که عقل، کامل ترین نقش خود را در پذیرش مسئولیت الهی به انجام می رساند.

اگر خداوند انسان ها را با خواسته های گوناگونشان به حال خود وامی گذاشت و به ارشاد و تکلیف کردنشان نمی پرداخت، بی شک آنان را از نعمتِ هدایت و اصلاح - که بسیار بدان نیازمندند - محروم می داشت و عقل، از انجام وظیفه اش باز می ماند. در این صورت، عطای آن به انسان، نه تنها امری بیهوده و خالی از فایده به شمار می آمد، بلکه باری بر دوش انسان می شد؛ زیرا توان و قدرت شرآفرینی و تبهکاری را در وی می افزود، بی آنکه کسی یا نیرویی او را از این کار باز دارد و مانع شود و این، هیچ گاه با حکمتِ خدای متعال و دلسوزی اش برای بندگان سازگار نبود.

شاید این سخن خدای تعالی به همین واقعیت اشاره دارد، آنجا که می فرماید:

وَ ما قَدَرُوا اللهَ حَقَّ قَدْرِهِ إِذْ قالُوا ما أَنْزَلَ اللهُ عَلی بَشَرٍ مِنْ شَیْءٍ (انعام: ٩١)

قدر خداوند را آن گونه که باید، نشناختند، وقتی که گفتند: خداوند بر هیچ انسانی، چیزی نازل نکرده است.

و نیز می فرماید: أَ فَحَسِبْتُمْ أَنَّما خَلَقْناکُمْ عَبَثاً وَ أَنَّکُمْ إِلَیْنا لا تُرْجَعُونَ ؛ «آیا گمان می کنید شما را بیهوده خلق کرده ایم و به سوی ما باز نمی گردید؟» (مؤمنون:١١5)

هدایت مردم، تنها با فرستادن رسولان

با توجه به مطالب پیش گفته، از آنجا که خدای عزوجل برتر از آن است که با آفریدگان خود، مستقیماً در ارتباط باشد و با آنها معاشرت نماید، به ناچار باید از خودِ آنان، رسولانی به سوی شان گسیل دارد تا با آنان هم نشین و هم سخن شوند و برای شان از خدای تعالی بگویند و امر و نهی و بایدها و نبایدهای الهی را به آنان برسانند؛