کاوشی در اصول عقاید صفحه 99

است و با ویژگی های خاص خود، از کلام بشر تمایز می یابد. در این باره گفت وگوی ابوعلی جبائی و ابن راوندی را پیش تر نقل کردیم و سخن «ولید بن مغیره» نیز دربارۀ اعجاز قرآن، به زودی خواهد آمد.

در روایت ابراهیم بن عباس از امام رضا (ع) از پدر بزرگوارش آمده که مردی از امام صادق (ع) پرسید:

چرا قرآن هر چه بیشتر منتشر می شود و آن را می آموزانند و می آموزند، طراوت و تازگی اش افزون می شود و کهنه نمی گردد؟ امام (ع) فرمود: «زیرا خدای متعال قرآن را برای زمان و مردمانی خاص قرار نداده است. ازاین رو قرآن تا روز قیامت، در هر زمانی، جدید و برای تمام انسان ها تازه و باطراوت است» . (1)

به همین معنا، در گفت وگوی ابن سکیت و امام هادی (ع) ، اشاره شده است. (2)

دو نکتۀ دیگر نیز، در این باره گفتنی است: اول اینکه معانی بلند قرآن با عقل و فطرت انسان باعث می شود که هر شنونده ای با گوش سپردن به آیات الهی، از جان و دل آن معانی را بپذیرد و به آسانی با آنها ارتباط برقرار نماید و از آنها متأثر گردد.

دوم اینکه قرآن کریم از آغاز تا انجام خود، همواره به نکته ای اشاره می کند که مقدم و اساس موجودیت اوست؛ یعنی این مطلب که قرآن کلام خدای متعال است و تجلی گاه تعالی، مالکیت، قدرت، سیطره، عظمت، چیرگی، علم، حکمت و بخششِ حضرت حق.

در هیچ کجای قرآن از این مطلب غفلت نشده و در مقامات مختلف و ایراد مضامین و مقاصد گوناگون، از آن صرف نظر نشده است؛ آنجا که سخن از حمد و ستایش خدای متعال است، یا آنجا که گفت وگوی خداوند با بندگانش - پیامبران و فرشتگان و حتی ابلیسِ معاند و سرکش - مطرح می شود یا سخنان خدا و بندگان دربارۀ یکدیگر یا