- پیش گفتار 3
- بخش اول کلیّات 6
- اشاره 6
- 1. تعریف حدّ 7
- معانی اصطلاحی 7
- معنای لغوی 7
- اشاره 8
- 2. پیشینه تاریخی جرایم و مجازات های حدّی 8
- پیشینه تاریخی زنا 8
- پیشینه تاریخی لواط 13
- پیشینه تاریخی مساحقه 15
- پیشینه تاریخی قذف 17
- پیشینه تاریخی دزدی 19
- پیشینه تاریخی محاربه 24
- پیشینه تاریخی شراب خواری 24
- اشاره 26
- بخش دوم بررسی ابعاد مختلف اجرای حدود 26
- اشاره 27
- ویژگی های مجازات های حدی در مقایسه با قصاص 27
- 1. ویژگی های مجازات های حدی در اسلام 27
- ویژگی های مجازات های حدی در مقایسه با تعزیرات 28
- اشاره 29
- 2. بررسی وجوب و عدم وجوب اجرای حدود در عصر غیبت 29
- قول به وجوب و دلایل آن 30
- قول به عدم جواز و دلایل آن 32
- بیان دو نکته لازم 35
- 3. لزوم احراز آگاهی و علم مجرم به احکام شرع 36
- 4. نفوذ حکم حاکم و ولی فقیه در اجرای حدود 38
- 5. شرایط اجرای حدود 41
- راه های ثبوت جرایم حدی 41
- اشاره 41
- یک _ اقرار 41
- الف) کمیت اقرار 41
- اشاره 41
- ب) کیفیت اقرار 42
- ج) شرایط اقرار کننده 44
- دو _ شهادت شهود 44
- الف) کمیت شهود 44
- ب) کیفیت شهادت شهود 45
- ج) شرایط شهود 46
- سه _ علم حاکم (قاضی) 47
- اشاره 50
- عوامل عمومی 50
- قاعده درء 50
- 6. عوامل سقوط حدود 50
- اشاره 50
- اشاره 50
- ب) معنای لغوی و اصطلاحی «شبهه» 51
- الف) مستندات روایی قاعده 51
- ج) معنای واژه «تدرء» 52
- د) ملاک در عروض شبهه 52
- ه) مصادیق شبهه و دایره شمول قاعده درء در مجازات های حدی 53
- اشاره 62
- الف) جهل حکمی 62
- جهل و نا آگاهی 62
- ب) جهل موضوعی 63
- توبه و نقش آن در سقوط مجازات های حدی 64
- اشاره 64
- ب) تعریف اصطلاحی توبه 65
- الف) تعریف لغوی توبه 65
- ج) چگونگی سقوط حدود به واسطه توبه 65
- 7. اجرای حدود بر بیماران، مجروحان و زنان باردار 69
- عدم اجرای حدود در سرزمین دشمن 70
- 8. جنبه های اخلاقی و روانی در اجرای حدود 70
- اشاره 70
- اجرای حدود به قصد قربت و عدم تعدی و تفریط در آن 73
- عدم اجرای حدود در گرما و سرمای شدید 73
- اشاره 74
- 9. عوامل تشدید کننده حدود 74
- تعدد و تکرار جرم 75
- تعدد و تکرار جرم زنا 76
- تعدد و تکرار در جرم قذف 77
- تعدد و تکرار در جرم مساحقه 77
- تعدد و تکرار در جرم شراب خواری 77
- تعدد و تکرار در جرم سرقت 78
- علّت تشدید حدود در نظام حقوقی اسلام در صورت تکرار جرم 78
- شرایط زندگی مجرم 79
- وقوع جرم در زمان ها و مکان های مقدس 80
- 10. عوامل تأخیر و تخفیف در اجرای حدود 81
- 11. آثار و اهداف اجرای حدود در اسلام 83
- اشاره 83
- خوار کردن بزهکار 84
- اجرای عدالت 86
- اصلاح بزهکار 89
- حفظ نظم و امنیت عمومی 93
- عبرت گیری و ارعاب عمومی و خصوصی 94
- تشفی خاطر بزه دیده 97
- تطهیر و رهایی بزهکار از کیفر اخروی 98
- حفظ نهاد خانواده، عفت عمومی و ارزش های اخلاقی 100
- حفظ عقل و جلوگیری از شیوع رفتارهای حیوانی در جامعه 101
- حفظ اموال و مالکیت 103
- افزایش رزق و روزی 104
- شیوع فساد در جامعه 105
- 12. آثار ترک اجرای حدود 105
- اشاره 105
- بدبختی، نابودی و هلاکت فرد و جامعه 107
- از میان رفتن قبح جرایم و گناه های حدی در جامعه 107
- عذاب اخروی 109
- 13. اجرای حدود بر کفّار 110
- 15. بررسی حکم قطع دست با استفاده از عمل جراّحی یا بی حسّی اعضا 111
- 14. چگونگی اجرای حدود در صورت اجتماع چند حد بر یک شخص 111
- 16. بررسی حکم پیوند دست سارق 112
- 17. بررسی شبهات وارد شده به مجازات های حدّی 114
- اشاره 114
- بررسی شبهه وارد به حد قتل و اعدام 114
- بررسی شبهه وارد به حد تازیانه (شلاّق) 115
- بیماری روانی؛ علت وقوع جرم 116
- بررسی شبهه خشونت در کیفرهای حدی 121
- تعارض مجازات های خشونت آمیز حدی با کرامت انسانی 135
- قراردادی بودن قانون و عدم راهیابی حقیقت و غیر حقیقت در آن 136
- نبودن مستند شرعی برای حکم سنگسار زناکار 137
- علت جاری نشدن حکم قذف در مورد همسران 139
- اشاره 140
- اجرای عدالت در سقوط مجازات به دلیل عفو و توبه 140
- 18. علنی یا مخفی بودن اجرای حدود 140
- اقوال موجود در مسئله 141
- بررسی اقوال و بیان قول مختار 142
- فلسفه وجوب حضور گروهی از مؤمنان هنگام اجرای حدود 144
- اجرای علنی حدود به تشخیص حاکم اسلامی و ولی فقیه 145
- اختیارات حاکم اسلامی و ولی فقیه در اجرای علنی یا غیر علنی حدود 147
- بخش سوم همراه با برنامه سازان 151
- اشاره 151
- نقش رسانه در اجرای حدود 152
- نقد و بررسی عملکرد رسانه 156
- پرسش های مردمی 158
- معرفی مراکز 158
- پرسش های کارشناسی 159
- کتاب نامه 160
- الف) کتاب ها 160
- ب) مقالات 164
14. چگونگی اجرای حدود در صورت اجتماع چند حد بر یک شخص
14. چگونگی اجرای حدود در صورت اجتماع چند حد بر یک شخص
این بحث در باب اجرای حد زنا ممکن است مطرح شود؛ زیرا زنا دارای اقسام متفاوتی است(1) که ممکن است در بعضی موارد چند نوع از حد زنا در مورد یک شخص ثابت شود. در این مسئله، قاعده کلی آن است که اجرای حدود چند گانه باید به ترتیبی باشد که هیچ کدام از آن ها زمینه دیگری را از میان نبرد. برای نمونه، اگر شخصی به حد رجم (سنگسار شدن) و حد تازیانه محکوم شده نخست باید حد تازیانه در مورد او اجرا شود و سپس حد رجم.(2)
15. بررسی حکم قطع دست با استفاده از عمل جراّحی یا بی حسّی اعضا
15. بررسی حکم قطع دست با استفاده از عمل جراّحی یا بی حسّی اعضا
یکی از مسایل مستحدثه مطرح در مورد اجرای حد سرقت و یکی از اقسام حد محاربه، این است که آیا قطع دست یا پای بزهکار با استفاده از عمل جراحی یا بی حسی اعضا جایز است یا خیر؟ چنین مسئله ای نه تنها در صدر اسلام، بلکه حتی تا چندین سال پیش نیز به دلیل پیشرفته نبودن علم پزشکی مطرح نبوده است. از این رو، در کتاب های فقهی نیز درباره آن بحث نشده است. بنابراین، باید باب بحث و استنباط حکم این مسئله نیز همانند دیگر مسایل مستحدثه گشوده شود.
به هر حال، آن چه در این نوشتار به اختصار می توان گفت این است که اصل «اصاله الاباحه» بر جواز این عمل دلالت دارد و تنها مانعی که به نظر
1- تحریر الوسیله، ج 2، ص 417.
2- تحریر الوسیله، ج 2، ص 420؛ قانون مجازات اسلامی، ماده 98.