- پیش گفتار 3
- بخش اول کلیّات 6
- اشاره 6
- 1. تعریف حدّ 7
- معنای لغوی 7
- معانی اصطلاحی 7
- 2. پیشینه تاریخی جرایم و مجازات های حدّی 8
- پیشینه تاریخی زنا 8
- اشاره 8
- پیشینه تاریخی لواط 13
- پیشینه تاریخی مساحقه 15
- پیشینه تاریخی قذف 17
- پیشینه تاریخی دزدی 19
- پیشینه تاریخی محاربه 24
- پیشینه تاریخی شراب خواری 24
- بخش دوم بررسی ابعاد مختلف اجرای حدود 26
- اشاره 26
- 1. ویژگی های مجازات های حدی در اسلام 27
- ویژگی های مجازات های حدی در مقایسه با قصاص 27
- اشاره 27
- ویژگی های مجازات های حدی در مقایسه با تعزیرات 28
- 2. بررسی وجوب و عدم وجوب اجرای حدود در عصر غیبت 29
- اشاره 29
- قول به وجوب و دلایل آن 30
- قول به عدم جواز و دلایل آن 32
- بیان دو نکته لازم 35
- 3. لزوم احراز آگاهی و علم مجرم به احکام شرع 36
- 4. نفوذ حکم حاکم و ولی فقیه در اجرای حدود 38
- 5. شرایط اجرای حدود 41
- یک _ اقرار 41
- اشاره 41
- الف) کمیت اقرار 41
- اشاره 41
- راه های ثبوت جرایم حدی 41
- ب) کیفیت اقرار 42
- دو _ شهادت شهود 44
- ج) شرایط اقرار کننده 44
- الف) کمیت شهود 44
- ب) کیفیت شهادت شهود 45
- ج) شرایط شهود 46
- سه _ علم حاکم (قاضی) 47
- اشاره 50
- 6. عوامل سقوط حدود 50
- اشاره 50
- عوامل عمومی 50
- قاعده درء 50
- اشاره 50
- ب) معنای لغوی و اصطلاحی «شبهه» 51
- الف) مستندات روایی قاعده 51
- د) ملاک در عروض شبهه 52
- ج) معنای واژه «تدرء» 52
- ه) مصادیق شبهه و دایره شمول قاعده درء در مجازات های حدی 53
- جهل و نا آگاهی 62
- الف) جهل حکمی 62
- اشاره 62
- ب) جهل موضوعی 63
- توبه و نقش آن در سقوط مجازات های حدی 64
- اشاره 64
- الف) تعریف لغوی توبه 65
- ج) چگونگی سقوط حدود به واسطه توبه 65
- ب) تعریف اصطلاحی توبه 65
- 7. اجرای حدود بر بیماران، مجروحان و زنان باردار 69
- 8. جنبه های اخلاقی و روانی در اجرای حدود 70
- اشاره 70
- عدم اجرای حدود در سرزمین دشمن 70
- اجرای حدود به قصد قربت و عدم تعدی و تفریط در آن 73
- عدم اجرای حدود در گرما و سرمای شدید 73
- 9. عوامل تشدید کننده حدود 74
- اشاره 74
- تعدد و تکرار جرم 75
- تعدد و تکرار جرم زنا 76
- تعدد و تکرار در جرم قذف 77
- تعدد و تکرار در جرم مساحقه 77
- تعدد و تکرار در جرم شراب خواری 77
- علّت تشدید حدود در نظام حقوقی اسلام در صورت تکرار جرم 78
- تعدد و تکرار در جرم سرقت 78
- شرایط زندگی مجرم 79
- وقوع جرم در زمان ها و مکان های مقدس 80
- 10. عوامل تأخیر و تخفیف در اجرای حدود 81
- اشاره 83
- 11. آثار و اهداف اجرای حدود در اسلام 83
- خوار کردن بزهکار 84
- اجرای عدالت 86
- اصلاح بزهکار 89
- حفظ نظم و امنیت عمومی 93
- عبرت گیری و ارعاب عمومی و خصوصی 94
- تشفی خاطر بزه دیده 97
- تطهیر و رهایی بزهکار از کیفر اخروی 98
- حفظ نهاد خانواده، عفت عمومی و ارزش های اخلاقی 100
- حفظ عقل و جلوگیری از شیوع رفتارهای حیوانی در جامعه 101
- حفظ اموال و مالکیت 103
- افزایش رزق و روزی 104
- 12. آثار ترک اجرای حدود 105
- اشاره 105
- شیوع فساد در جامعه 105
- بدبختی، نابودی و هلاکت فرد و جامعه 107
- از میان رفتن قبح جرایم و گناه های حدی در جامعه 107
- عذاب اخروی 109
- 13. اجرای حدود بر کفّار 110
- 14. چگونگی اجرای حدود در صورت اجتماع چند حد بر یک شخص 111
- 15. بررسی حکم قطع دست با استفاده از عمل جراّحی یا بی حسّی اعضا 111
- 16. بررسی حکم پیوند دست سارق 112
- بررسی شبهه وارد به حد قتل و اعدام 114
- 17. بررسی شبهات وارد شده به مجازات های حدّی 114
- اشاره 114
- بررسی شبهه وارد به حد تازیانه (شلاّق) 115
- بیماری روانی؛ علت وقوع جرم 116
- بررسی شبهه خشونت در کیفرهای حدی 121
- تعارض مجازات های خشونت آمیز حدی با کرامت انسانی 135
- قراردادی بودن قانون و عدم راهیابی حقیقت و غیر حقیقت در آن 136
- نبودن مستند شرعی برای حکم سنگسار زناکار 137
- علت جاری نشدن حکم قذف در مورد همسران 139
- 18. علنی یا مخفی بودن اجرای حدود 140
- اجرای عدالت در سقوط مجازات به دلیل عفو و توبه 140
- اشاره 140
- اقوال موجود در مسئله 141
- بررسی اقوال و بیان قول مختار 142
- فلسفه وجوب حضور گروهی از مؤمنان هنگام اجرای حدود 144
- اجرای علنی حدود به تشخیص حاکم اسلامی و ولی فقیه 145
- اختیارات حاکم اسلامی و ولی فقیه در اجرای علنی یا غیر علنی حدود 147
- بخش سوم همراه با برنامه سازان 151
- اشاره 151
- نقش رسانه در اجرای حدود 152
- نقد و بررسی عملکرد رسانه 156
- معرفی مراکز 158
- پرسش های مردمی 158
- پرسش های کارشناسی 159
- الف) کتاب ها 160
- کتاب نامه 160
- ب) مقالات 164
شده است.(1)
4. تعزیرات بر خلاف حدود، تابع تحقق معصیت نیستند، بلکه تابع مفسده اند؛ هر چند از نظر کیفری مسئولیت نداشته باشد. برای نمونه، دزدی توسط طفل یا مجنون، معصیت نیست، ولی به خاطر وجود مفسده تعزیر می شوند.(2)
5. حدود، مجازات به شمار می آیند؛ در حالی که هر تعزیری مجازات به مفهوم رایج نیست و بر اساس ماده 43 قانون مجازات اسلامی ممکن است تعزیر به صورت موعظه باشد.(3) چنان چه حضرت علی علیه السلام فرمود:
چه بسیار گناهانی هستند که مجازات آن ها صرفا همین است که مجرم را نسبت به ترک آن تذکر دهی.(4)
2. بررسی وجوب و عدم وجوب اجرای حدود در عصر غیبت
اشاره
2. بررسی وجوب و عدم وجوب اجرای حدود در عصر غیبت
وجوب یا عدم وجوب اجرای حدود در عصر غیبت معصومین علیهم السلام از مسایل پرماجرا در فقه امامیه است. مسئله به اندازه ای حاد است که فقهای شیعه را در دو جناح متقابل به صف بندی و ارایه دیدگاه های کاملاً متفاوت در برابر یکدیگر وا داشته است؛ به گونه ای که برخی از فقها قائل به وجوب اجرای حدود، حتی در زمان غیبت معصوم علیه السلام توسط نایبان عام یا خاص آن
1- قانون مجازات اسلامی، ماده 16.
2- قانون مجازات اسلامی، تبصره 2، ماده 49.
3- قانون مجازات اسلامی، ماده 43.
4- عبدالواحد آمدی، غرررالحکم و دررالکلم، ترجمه: محمد علی انصاری، قم، مؤسسه صحافی خلیج، ج 1، ص 417.