- پیش گفتار 3
- اشاره 6
- بخش اول کلیّات 6
- معانی اصطلاحی 7
- معنای لغوی 7
- 1. تعریف حدّ 7
- اشاره 8
- 2. پیشینه تاریخی جرایم و مجازات های حدّی 8
- پیشینه تاریخی زنا 8
- پیشینه تاریخی لواط 13
- پیشینه تاریخی مساحقه 15
- پیشینه تاریخی قذف 17
- پیشینه تاریخی دزدی 19
- پیشینه تاریخی شراب خواری 24
- پیشینه تاریخی محاربه 24
- اشاره 26
- بخش دوم بررسی ابعاد مختلف اجرای حدود 26
- ویژگی های مجازات های حدی در مقایسه با قصاص 27
- اشاره 27
- 1. ویژگی های مجازات های حدی در اسلام 27
- ویژگی های مجازات های حدی در مقایسه با تعزیرات 28
- اشاره 29
- 2. بررسی وجوب و عدم وجوب اجرای حدود در عصر غیبت 29
- قول به وجوب و دلایل آن 30
- قول به عدم جواز و دلایل آن 32
- بیان دو نکته لازم 35
- 3. لزوم احراز آگاهی و علم مجرم به احکام شرع 36
- 4. نفوذ حکم حاکم و ولی فقیه در اجرای حدود 38
- اشاره 41
- راه های ثبوت جرایم حدی 41
- 5. شرایط اجرای حدود 41
- یک _ اقرار 41
- الف) کمیت اقرار 41
- اشاره 41
- ب) کیفیت اقرار 42
- ج) شرایط اقرار کننده 44
- دو _ شهادت شهود 44
- الف) کمیت شهود 44
- ب) کیفیت شهادت شهود 45
- ج) شرایط شهود 46
- سه _ علم حاکم (قاضی) 47
- اشاره 50
- اشاره 50
- 6. عوامل سقوط حدود 50
- اشاره 50
- عوامل عمومی 50
- قاعده درء 50
- ب) معنای لغوی و اصطلاحی «شبهه» 51
- الف) مستندات روایی قاعده 51
- ج) معنای واژه «تدرء» 52
- د) ملاک در عروض شبهه 52
- ه) مصادیق شبهه و دایره شمول قاعده درء در مجازات های حدی 53
- اشاره 62
- جهل و نا آگاهی 62
- الف) جهل حکمی 62
- ب) جهل موضوعی 63
- توبه و نقش آن در سقوط مجازات های حدی 64
- اشاره 64
- ب) تعریف اصطلاحی توبه 65
- الف) تعریف لغوی توبه 65
- ج) چگونگی سقوط حدود به واسطه توبه 65
- 7. اجرای حدود بر بیماران، مجروحان و زنان باردار 69
- 8. جنبه های اخلاقی و روانی در اجرای حدود 70
- عدم اجرای حدود در سرزمین دشمن 70
- اشاره 70
- عدم اجرای حدود در گرما و سرمای شدید 73
- اجرای حدود به قصد قربت و عدم تعدی و تفریط در آن 73
- اشاره 74
- 9. عوامل تشدید کننده حدود 74
- تعدد و تکرار جرم 75
- تعدد و تکرار جرم زنا 76
- تعدد و تکرار در جرم قذف 77
- تعدد و تکرار در جرم مساحقه 77
- تعدد و تکرار در جرم شراب خواری 77
- تعدد و تکرار در جرم سرقت 78
- علّت تشدید حدود در نظام حقوقی اسلام در صورت تکرار جرم 78
- شرایط زندگی مجرم 79
- وقوع جرم در زمان ها و مکان های مقدس 80
- 10. عوامل تأخیر و تخفیف در اجرای حدود 81
- 11. آثار و اهداف اجرای حدود در اسلام 83
- اشاره 83
- خوار کردن بزهکار 84
- اجرای عدالت 86
- اصلاح بزهکار 89
- حفظ نظم و امنیت عمومی 93
- عبرت گیری و ارعاب عمومی و خصوصی 94
- تشفی خاطر بزه دیده 97
- تطهیر و رهایی بزهکار از کیفر اخروی 98
- حفظ نهاد خانواده، عفت عمومی و ارزش های اخلاقی 100
- حفظ عقل و جلوگیری از شیوع رفتارهای حیوانی در جامعه 101
- حفظ اموال و مالکیت 103
- افزایش رزق و روزی 104
- شیوع فساد در جامعه 105
- 12. آثار ترک اجرای حدود 105
- اشاره 105
- از میان رفتن قبح جرایم و گناه های حدی در جامعه 107
- بدبختی، نابودی و هلاکت فرد و جامعه 107
- عذاب اخروی 109
- 13. اجرای حدود بر کفّار 110
- 15. بررسی حکم قطع دست با استفاده از عمل جراّحی یا بی حسّی اعضا 111
- 14. چگونگی اجرای حدود در صورت اجتماع چند حد بر یک شخص 111
- 16. بررسی حکم پیوند دست سارق 112
- بررسی شبهه وارد به حد قتل و اعدام 114
- 17. بررسی شبهات وارد شده به مجازات های حدّی 114
- اشاره 114
- بررسی شبهه وارد به حد تازیانه (شلاّق) 115
- بیماری روانی؛ علت وقوع جرم 116
- بررسی شبهه خشونت در کیفرهای حدی 121
- تعارض مجازات های خشونت آمیز حدی با کرامت انسانی 135
- قراردادی بودن قانون و عدم راهیابی حقیقت و غیر حقیقت در آن 136
- نبودن مستند شرعی برای حکم سنگسار زناکار 137
- علت جاری نشدن حکم قذف در مورد همسران 139
- 18. علنی یا مخفی بودن اجرای حدود 140
- اجرای عدالت در سقوط مجازات به دلیل عفو و توبه 140
- اشاره 140
- اقوال موجود در مسئله 141
- بررسی اقوال و بیان قول مختار 142
- فلسفه وجوب حضور گروهی از مؤمنان هنگام اجرای حدود 144
- اجرای علنی حدود به تشخیص حاکم اسلامی و ولی فقیه 145
- اختیارات حاکم اسلامی و ولی فقیه در اجرای علنی یا غیر علنی حدود 147
- بخش سوم همراه با برنامه سازان 151
- اشاره 151
- نقش رسانه در اجرای حدود 152
- نقد و بررسی عملکرد رسانه 156
- معرفی مراکز 158
- پرسش های مردمی 158
- پرسش های کارشناسی 159
- کتاب نامه 160
- الف) کتاب ها 160
- ب) مقالات 164
دهد و در این زمینه اقدام کند.
4. نفوذ حکم حاکم و ولی فقیه در اجرای حدود
4. نفوذ حکم حاکم و ولی فقیه در اجرای حدود
یکی از ویژگی های مهم نظام کیفری اسلام که مجازات های حدی، نیز جزیی از آن است، واگذار کردن مسئولیت اجرای مجازات ها به یک فقیه اسلام شناس و آگاه است. این امر گویای آن است که مصالح موجود در اجرای یک مجازات چه بسا ممکن است با مصالح دیگری که شریعت به آن اهتمام می ورزد در تعارض باشد؛ اجرای کیفر را به کلی متوقف سازد و یا کیفر را با شرایط موجود متناسب کند. آشکار است که اصل ولایت فقیه یا اختیارات حاکم چیزی جز این نیست. البته افزون بر نظام کیفری همه احکام اجتماعی اسلام نیز تحت تأثیر این اصل قرار دارند.
علامه طباطبایی بر این باور است که یکی از عوامل کارآمد کردن نظام حقوقی اسلام، همین اختیارات ولی فقیه است. این مفسّر بزرگ قرآن دستورهای اسلام را به دو گروه «احکام ثابت» و «احکام متغیر» تقسیم می کند. احکام ثابت احکامی هستند که حافظ منافع حیاتی انسان _ از آن رو که انسان است _ می باشند و به قدر مشترک انسان ها مربوط می شوند. احکام متغیر احکامی هستند که جنبه موقتی یا محلّی دارند یا از نظر دیگری خاص هستند و با پیشرفت تدریجی تمدّن بشری و تغییر و تبدیل جوامع بشری قابل تغییرند. ایشان معتقدند، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و جانشینان ایشان و منصوبان از طرف آن ها مقررات تغییرپذیر را در شعاع مقررات ثابت دینی و بر اساس مصلحت زمان و مکان تشخیص می دهند و اجرا می کنند. علامه طباطبایی رحمه الله این اصل را اصل