- پیش گفتار 3
- بخش اول کلیّات 6
- اشاره 6
- 1. تعریف حدّ 7
- معانی اصطلاحی 7
- معنای لغوی 7
- 2. پیشینه تاریخی جرایم و مجازات های حدّی 8
- اشاره 8
- پیشینه تاریخی زنا 8
- پیشینه تاریخی لواط 13
- پیشینه تاریخی مساحقه 15
- پیشینه تاریخی قذف 17
- پیشینه تاریخی دزدی 19
- پیشینه تاریخی محاربه 24
- پیشینه تاریخی شراب خواری 24
- بخش دوم بررسی ابعاد مختلف اجرای حدود 26
- اشاره 26
- 1. ویژگی های مجازات های حدی در اسلام 27
- ویژگی های مجازات های حدی در مقایسه با قصاص 27
- اشاره 27
- ویژگی های مجازات های حدی در مقایسه با تعزیرات 28
- اشاره 29
- 2. بررسی وجوب و عدم وجوب اجرای حدود در عصر غیبت 29
- قول به وجوب و دلایل آن 30
- قول به عدم جواز و دلایل آن 32
- بیان دو نکته لازم 35
- 3. لزوم احراز آگاهی و علم مجرم به احکام شرع 36
- 4. نفوذ حکم حاکم و ولی فقیه در اجرای حدود 38
- راه های ثبوت جرایم حدی 41
- یک _ اقرار 41
- اشاره 41
- الف) کمیت اقرار 41
- اشاره 41
- 5. شرایط اجرای حدود 41
- ب) کیفیت اقرار 42
- ج) شرایط اقرار کننده 44
- دو _ شهادت شهود 44
- الف) کمیت شهود 44
- ب) کیفیت شهادت شهود 45
- ج) شرایط شهود 46
- سه _ علم حاکم (قاضی) 47
- اشاره 50
- اشاره 50
- 6. عوامل سقوط حدود 50
- قاعده درء 50
- اشاره 50
- عوامل عمومی 50
- الف) مستندات روایی قاعده 51
- ب) معنای لغوی و اصطلاحی «شبهه» 51
- د) ملاک در عروض شبهه 52
- ج) معنای واژه «تدرء» 52
- ه) مصادیق شبهه و دایره شمول قاعده درء در مجازات های حدی 53
- اشاره 62
- الف) جهل حکمی 62
- جهل و نا آگاهی 62
- ب) جهل موضوعی 63
- توبه و نقش آن در سقوط مجازات های حدی 64
- اشاره 64
- الف) تعریف لغوی توبه 65
- ج) چگونگی سقوط حدود به واسطه توبه 65
- ب) تعریف اصطلاحی توبه 65
- 7. اجرای حدود بر بیماران، مجروحان و زنان باردار 69
- اشاره 70
- عدم اجرای حدود در سرزمین دشمن 70
- 8. جنبه های اخلاقی و روانی در اجرای حدود 70
- عدم اجرای حدود در گرما و سرمای شدید 73
- اجرای حدود به قصد قربت و عدم تعدی و تفریط در آن 73
- اشاره 74
- 9. عوامل تشدید کننده حدود 74
- تعدد و تکرار جرم 75
- تعدد و تکرار جرم زنا 76
- تعدد و تکرار در جرم قذف 77
- تعدد و تکرار در جرم مساحقه 77
- تعدد و تکرار در جرم شراب خواری 77
- علّت تشدید حدود در نظام حقوقی اسلام در صورت تکرار جرم 78
- تعدد و تکرار در جرم سرقت 78
- شرایط زندگی مجرم 79
- وقوع جرم در زمان ها و مکان های مقدس 80
- 10. عوامل تأخیر و تخفیف در اجرای حدود 81
- 11. آثار و اهداف اجرای حدود در اسلام 83
- اشاره 83
- خوار کردن بزهکار 84
- اجرای عدالت 86
- اصلاح بزهکار 89
- حفظ نظم و امنیت عمومی 93
- عبرت گیری و ارعاب عمومی و خصوصی 94
- تشفی خاطر بزه دیده 97
- تطهیر و رهایی بزهکار از کیفر اخروی 98
- حفظ نهاد خانواده، عفت عمومی و ارزش های اخلاقی 100
- حفظ عقل و جلوگیری از شیوع رفتارهای حیوانی در جامعه 101
- حفظ اموال و مالکیت 103
- افزایش رزق و روزی 104
- 12. آثار ترک اجرای حدود 105
- اشاره 105
- شیوع فساد در جامعه 105
- بدبختی، نابودی و هلاکت فرد و جامعه 107
- از میان رفتن قبح جرایم و گناه های حدی در جامعه 107
- عذاب اخروی 109
- 13. اجرای حدود بر کفّار 110
- 15. بررسی حکم قطع دست با استفاده از عمل جراّحی یا بی حسّی اعضا 111
- 14. چگونگی اجرای حدود در صورت اجتماع چند حد بر یک شخص 111
- 16. بررسی حکم پیوند دست سارق 112
- 17. بررسی شبهات وارد شده به مجازات های حدّی 114
- اشاره 114
- بررسی شبهه وارد به حد قتل و اعدام 114
- بررسی شبهه وارد به حد تازیانه (شلاّق) 115
- بیماری روانی؛ علت وقوع جرم 116
- بررسی شبهه خشونت در کیفرهای حدی 121
- تعارض مجازات های خشونت آمیز حدی با کرامت انسانی 135
- قراردادی بودن قانون و عدم راهیابی حقیقت و غیر حقیقت در آن 136
- نبودن مستند شرعی برای حکم سنگسار زناکار 137
- علت جاری نشدن حکم قذف در مورد همسران 139
- 18. علنی یا مخفی بودن اجرای حدود 140
- اشاره 140
- اجرای عدالت در سقوط مجازات به دلیل عفو و توبه 140
- اقوال موجود در مسئله 141
- بررسی اقوال و بیان قول مختار 142
- فلسفه وجوب حضور گروهی از مؤمنان هنگام اجرای حدود 144
- اجرای علنی حدود به تشخیص حاکم اسلامی و ولی فقیه 145
- اختیارات حاکم اسلامی و ولی فقیه در اجرای علنی یا غیر علنی حدود 147
- اشاره 151
- بخش سوم همراه با برنامه سازان 151
- نقش رسانه در اجرای حدود 152
- نقد و بررسی عملکرد رسانه 156
- پرسش های مردمی 158
- معرفی مراکز 158
- پرسش های کارشناسی 159
- کتاب نامه 160
- الف) کتاب ها 160
- ب) مقالات 164
فرق میان اقرار و شهادت
اگر راه اثبات جرم اقرار باشد، حاکم شرع می تواند بزهکار را عفو کند. البته بعضی از فقها توبه را نیز شرط عفو دانسته اند، ولی برخی دیگر اقرار را کافی می دانند. در روایتی امیر مؤمنان علی علیه السلام می فرماید:
اِذا قامَتِ البیّنهُ فلیس لِلاِمامِ اَنْ یعفو وَ اذا اَقَرَّ الرَّجُلُ عَلی نَفْسِه فذاک اِلَی الاِمام.(1)
اگر شهود شهادت دهند و جرمی ثابت شود، امام علیه السلام نمی تواند مجرم را عفو کند، ولی اگر بزهکار خود به جرم اقرار کند، عفو وی برای امام جایز است.
توبه و کار نیک
توبه بزهکار نیز با قیود و شرایطی که بیان شد، می تواند عامل تخفیف مجازات باشد.
جلوگیری از ثبوت جرم از طریق اقرار
دین مبین اسلام در جرم هایی هم چون جرایم عفافی و مانند آن از جرایمی که جنبه پنهانی دارند و از حق اللّه هستند _ نه حق الناس _ می کوشد جرم به سادگی اثبات نشود. و حتی حاکم شرع از راه های مختلف مانند تصریح، کنایه و امثال آن می کوشد تا بزهکار را از اقرار باز دارد. چنان که وجود مقدس رسول اکرم صلی الله علیه و آله می فرماید:
لَوْ استَتَرَ ثُمَّ تابَ کانَ خَیْرا لَه.(2)
گناهکار اگر گناه خود را بپوشاند و سپس توبه کند، برای او بهتر است.
بیماری
چنان که بیان شد، بیماری مجرم نیز در مواردی موجب تأخیر مجازات و در
1- وسائل الشیعه، ج 18، ص 331.
2- وسائل الشیعه، ج 18، ص 376.