فقه نینوا: پرسش و پاسخ پیرامون زیارت عاشورا و کیفیت آن... صفحه 42

1- 83. سؤال و جواب : خاتمه فی المتفرّقات .

2- 84. حدّ حرم مکّه عبارت است از: از شمال جایی به نام: «تنعیم»، از طرف شمال غربی: «حدیبیّه»، از طرف شمال شرقی جایی به نام: «ثنیه جبل المقطع»، از شرق مرز مقابل عرفه از دشت «نمره»، از جنوب شرقی مکانی به نام: «جعرانه»، واز جنوب غربی جایی به نام: «اضائه لبن» ؛ بنابراین هرچند منطقه منا داخل حرم قرار می گیرد، امّا عرفات از حدّ حرم بیرون است (شش گوشه بهشت: ص 25).

خاطر حرم فضیلت بیشتری داشت ؟! ولی خداوند آن را در خارج حرم قرار داد » (1).

خلاصه : با وجود آن که حرمِ مکّه از عرفات شریف تر است، خداوند وقوف در عرفات را واجب کرده نه وقوف در حرم را ؛ همچنین با وجود برتری زیارت امام حسین علیه السلام بر حجّ و نیز شریف تر بودن زمین کربلا از خانه خدا، انجام حجّ در مکّه مکرّمه واجب شده، در حالی که زیارت کربلا مستحبّ است .

بنابراین علّت تشریع احکام الهی تنها برتر بودن انجام عبادت یا مکانِ آن نیست، بلکه وابسته به اراده پروردگار و فرمان اوست و عقلِ محدود ما نمی تواند ملاکات احکام شرعیّه را درک کند.

این نکته نیز لازم به تذکّر است که با زیارت حضرت أبا عبداللَّه الحسین علیه السلام، حجّ واجب از انسان برداشته نمی شود ؛ چنانچه امام رئوف علیّ بن موسی الرضا - علیه آلاف التحیّه والثناء - می فرمایند :

« هرکس قبر حسین علیه السلام را زیارت کند، حجّ و عمره انجام داده است .

راوی از ایشان می پرسد:

یعنی به واسطه زیارت، تکلیفِ حجّه الإسلام از او برداشته می شود ؟

حضرت در پاسخ می فرمایند :