فقه نینوا: پرسش و پاسخ پیرامون زیارت عاشورا و کیفیت آن... صفحه 92

چنین نتیجه گرفته که:

« نمازِ زیارتِ عاشورا دو رکعت است و آن را باید بعد از دعای سجده: (اللهمّ لک الحمد حمد الشاکرین، إلخ) بخوانند » (1).

تاریخِ تألیفِ این رساله - چنانچه خودِ مؤلّف در آغاز بدان تصریح فرموده : - عشرِ اوّل محرّم الحرام 1236 ه است .

صاحب روضات - أسکنه اللَّه تعالی فی روضات الجنّات - از شاگردان زبده حجّه الإسلام قدس سره، این رساله را چنین معرّفی می کند:

« رساله فی حکم زیاره عاشورا، وأنّ صلاتها رکعتان لا أکثر تفعلهما بعد الفراغ من اللعن والسلام والدعاء والسجده » (2).

شایسته توجّه است : بیشتر دانشمندانی که درباره کیفیّت زیارتِ عاشورا اظهار نظر کرده ودست به تألیف زده اند، به نوعی از تحقیقات و فوائدِ حجّه الإسلام قدس سره در رساله یاد شده، بهره برده اند ؛ چنان که خودِ آنها نیز منصفانه به این مطلب اذعان واعتراف نموده اند.

مثلاً مرحوم میرزا محمّد شهدادی نائینی (ت 1278 ه) در رساله خود «الدرّه الحمراء فی زیاره العاشوراء» می نویسد:

« ثمّ بعد ذلک وقفتُ علی کتاب السؤال والجواب لسیّد المجتهدین وعمده المحقّقین الملقّب بحجّه الإسلام - نوّر اللَّه مضجعه - فإذا هو فتواه قد اتّفق موافقًا لما وصل إلیه فکری الفاتر .

:102

1- 193. بنگرید: روضات الجنّات: 2 / 101 ؛ والذریعه : 12 / 79 ش 547 .

2- 194. روضات الجنّات: 2 / 101 .

وانّی وإن انتفعتُ من کتابه بعد ما وقفتُ علیه واستفدتُ منه فوائد، إلّا أنّ الّذی أدرکته من الروایتین لم أکن أدرکته من کلامه وفتیاه، بل قد یتّفق الإتّفاق بینهما من باب البخت والإتّفاق » (1).

یا مرحوم حاج میرزا أبوالفضل طهرانی، در اثرِ ارزشمندِ خود: «شفاء الصدور فی شرح زیاره العاشور» می گوید :

« و جمله از این مناقشات أوّلًا به نظر این بی بضاعت رسیده، من بعد در کلام سیّد أجلّ أعظم حجّه الفرقه سیّد الطائفه الحاجّ سیّد محمّد باقر الرشتی الاصفهانی قدس سره دیده شد ونعم الوفاق، وپاره ای از کلامِ آن علّامه بزرگوار استفاده شد، واللَّه الموفّق » (2).

رساله بیان حدّ حائر حسینی

سیّدِ حجّه الإسلام رحمه الله در پاسخ به پرسش دوّم که : « آیا تربت حسینیّه - علی مشرّفها آلاف السلام والتحیّه - مختصّ است به تربت قبر مطهّرِ آن سرور، یا خیر ؛ و در صورت عدم اختصاص، تحدید آن به چه حدّ است ؟ » ؛ به بیان اقوال، عبارات و مستندات فقها در این باره پرداخته است .

متأسّفانه پاسخِ تحقیقی و مبسوطِ حجّه الإسلام قدس سره به این سؤال - که رساله مفصّلی شده - ناتمام مانده است .