حقوق گذرگاه ها و سد معبر در فقه اسلامی صفحه 24

1- قواعد الاحکام فی معرفه الحلال و الحرام، 2/270؛ فتح العزیز فی شرح الوجیز، 10/308؛ روضه الطالبین، 3/438.

2- مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام، 1/175؛ مدارک الاحکام فی شرح شرائع الاسلام، 3/234.

3- تذکره الفقهاء، 2/181.

هم چنین فقیه بحرانی می نویسد:

انّه لا خلاف بین الأصحاب فی أنّ الأراضی المحبوسه علی المنافع العامّه کالشوارع و المشارع و المساجد و المقابر و الرباطات و المدارس و الأسواق لایجوز لأحد التصرّف فیها علی وجه یمنع الانتفاع بها فیما هی متّخذه له.(1)

1-2- حکم تکلیفی

اشاره

برای اثبات عدم جواز «تضییق» در رفت و آمد می توان به آیات قرآنی، قواعد فقهی و هم چنین برخی از احادیث خاندان عصمت استناد کرد.

1-1-2- تجاوز از حدود الهی

قرآن کریم کسانی را که حدود و مرزهای الهی را می شکنند و حرمت آن ها را رعایت نمی کنند، ستمگر می داند.

«وَ مَنْ یَتَعَدَّ حُدُودَ اللّهِ فَأُولئِکَ هُمُ الظّالِمُونَ»؛(2) آنان که

حدود الهی را زیر پا می گذارند، ستمکارند.

خداوند در این آیه از مصدر «تعدّی» استفاده کرده است و تعدّی آن