موضوع شناسی فقه صفحه 29

2 - تبیین حجت بودن اهل خبره :

- مقدمه باید بدانیم که دو مجال و یا میدان برای رجوع به اهل خبره وجود دارد :

1- آنجایی که شبهه ما موضوعیه است و تشخیص موضوع کار عموم مردم نباشد بلکه مربوط به متخصص آن موضوع باشد که در اینجا باید به متخصص یا خبره رجوع نمود .

نکته : رجوع فقیه در این مجال به اهل خبره برای به دست آوردن حجیات است و گفته می شود

موضوع ما در این شبهه ، از موضوعاتی است که برای عموم مردم قابل تشخیص نیست بلکه مربوط به علمی خاص است . این علم خاص دارای متخصص و خبره خاص خود می باشد . پس تشخیص و کلام اهل خبره در اینجا حجت است .

2- آنجایی که اصل یک موضوع مثل شبیه سازی ، برای فقیه ناشناخته است و لذا برای اطلاع از معنا و مفهوم این موضوع و زوایای مختلف آن لازم است به متخصص و خبره آن مراجعه کند .

نکته : کلام اهل خبره در این میدان حجت است و لذا رجوع به وی برای به دست آوردن حجیت نمی باشد .

( موضوع شناسی در فقه گفتگو با حجه الاسلام و المسلمین حائری ، ص 162 )

3 - وجه حجیت قول متخصص یا خبره نه از باب شهادت است و نه از باب خبر

1- خبر نیست ، چون وقتی خبره درباره موضوعی سخن می گوید ، نظر و اندیشه خود را درباره موضوع ابزار می کند و لذا خبر از موضوع نمی دهد .

2- شهادت نیست ، چونکه مشهود باید امری محسوس باشد یا که دارای سبب یا اثر حسی باشد و حال آنکه رای و نظر خبره هیچیک از این امور نمی باشد .

نکته - با رجوع به دلیل و یا پشتوانه حجیت قول اهل خبره یعنی سیره عقلا مراجعه می کنیم متوجه می شویم که عقلا در رابطه با خبره نه تعدد را لازم می دانند و نه عدالت را مگر در موارد خاص که :