- اشاره 1
- قواعد فقهی : 1
- عمومات و اطلاقات : 1
- اشاره 1
- مقدمه اول : 1
- 1 - ادله ی اجتهاد یه : 1
- قیاس منصوص العله : 2
- قواعد اصولی : 2
- تنقیح مناط ( قیاس مستنبط العله ) : 2
- الغای خصوصیت : 3
- عرف و عادت مردم در موضوعات : 4
- قیاس اولویت : 4
- 2- اصول عملیه : 5
- اشاره 6
- مقدمه دوم : 6
- الحاصل : 15
- 1- شناخت مرجع موضوع اعم از تعیین چیستی موضوع و مصدق آن : 19
- بخش اول شناخت اقسام موضوع مستنبط : 20
- اشاره 20
- اشاره 20
- 1-مستنبط شرعی : 20
- 2- مستنبط عرفی : 21
- پاسخگویی به احکام و امور مربوط به موضوع مستنبط شرعی غیر محض : 21
- 4 - موضوعات الحاقی : 22
- 3- مستنبط لغوی : 22
- اشاره 23
- بخش دوم : موضوعات غیر مستنبط : 23
- محدوده تشخیص عرف : 24
- طرق تشخیص موضوعات تخصصی 26
- اشاره 26
- 1- تبیین موضوعات تخصصی : 28
- 3 - وجه حجیت قول متخصص یا خبره نه از باب شهادت است و نه از باب خبر 29
- 4 - محدوده حجیت قول خبره یا کارشناس : 30
- اشاره 30
- وجه حجیت رای و نظر کارشناس در چند نمونه فقهی : 30
- 6 - کیفیت برخورد فقیه با رای و نظر کارشناس : 32
- 5 - کیفیت تبیین موضوع از طرف کارشناس : 32
- نمونه هایی از دخالت فقیه در تعیین موضوعات : 33
- * استحاله : 34
- اسباب تبدل در امور عینی ( خارجی ) 34
- * انتقال : 34
- اشاره 34
- * انقلاب : 34
- * استهلاک : 35
- * امتزاج : 35
- اسباب تبدل در امور غیر عینی : ( قصد - اذن - عرف - سفر ) 35
- * تجزیه : 35
- * ترکیب : 35
- علل ایجادی مسائل مستحدثه از نگاه اندیشمندان معاصر : 36
- 1 - جدید بودن موضوعات در ابعاد مختلف زندگی بشر در رابطه ی با احکام . 36
- طرق نو پدید بودن موضوعات و قیود مذکور : 36
- اشاره 36
- الف ) جدید و نوظهور بودن ماهیت موضوعات 36
- ه- ) تغییر و تحول در بنای عرف و عادت مردم : 37
- د ) تغییر ظاهری موضوعات و یا تحول برخی از قیود و شرایط : 37
- ج ) جدید بودن راه های اثبات دعاوی در محاکم و ... 37
- 4 - عدم ابتلاء یا ندرت : 38
- 3 - انقراض و یا انعدام برخی از موضوعات و یا متعلقات برخی از احکام : 38
- ذکر چند مثال ، با توجه به ثبات موضوع و تغییر قیودات آن و یا تغییر عنوان 39
- 1- خرید و فروش خون : 44
- اشاره 44
- 2- خرید و فروش مردار : 44
- 1- تعریف: 46
- اشاره 46
- نمونه اول : بیع زمانی یا تایم شر . « Time sharing 46
- 2- انواع مالکیت زمان بندی شده 46
- 1- عدم امکان ملکیت زمان بندی شده 48
- 2 – امکان ملکیت زمان بندی شده : 50
- فلسفه قرارداد اختیار : 53
- نمونه دوم : معامله اختیار (OPTION) 53
- اشاره 53
- تعریف : 54
- 1- اختیار خرید «call option» 55
- اشاره 55
- 2- اختیار فروش «put option» 55
- 1- تعریف 61
- نمونه سوم: شرکت های هرمی 61
- اشاره 62
- تبعات منفی 63
2 - عدم حصول شرایط صدورحکم در عصر تشریع :
برخی از مسائل در عصر صدور روایات جای طرح نداشتند چرا که هنوز زمینه های لازم سیاسی و اجتماعی جهت بیان حکم و یا اجرای آن فراهم نیامده بود ، از جمله این امور تجارت جهانی ، بانک جهانی ، بورس به شیوه های جدید ، شرکت های بین المللی ، اخذ وام از بانک های کشورهای غیر مسلمان توسط کشورهای اسلامی و یا بالعکس و دادن یا گرفتن سود در قالب قراردادهای تجارتی و ...
هکذا شهرسازی ها با نقشه های جدید و در نتیجه احداث بزرگ راهها و اتوبان ها وخیابانهای عریض و طویل و ... با تصرفات حکومت اسلام در برخی از املاک و اموال مردم در جهت توسعه ی شهری و هکذا ...
3 - انقراض و یا انعدام برخی از موضوعات و یا متعلقات برخی از احکام :
فی المثل : حکم به آزاد کردن عبد در برخی از موارد مثل ظهار ، حنث ، ایلاء ، قتل و ... ثابت است و حال آنکه امروزه دیگر برده ای وجود ندارد ،یعنی که موضوع حکم حقیقتاً از میان رفته است ، و لذا در اینگونه مسائل باید بحث از جایگزین مورد بررسی قرار گیرد .
4 - عدم ابتلاء یا ندرت :
برخی از موضوعات به علت اینکه مورد ابتلای مردم نبوده و یا خیلی به ندرت مورد استفاده قرار می گرفتند ، به صورت ویژه ، حکمی درباره ی آنها صادر نشده است ، فی المثل : بسیاری از معادن اقتصادی و صنعتی زمینی که استخراج آنها در عصر تشریع اساساً وجود نداشت و یا بسیار نادر و بی اهمیت بود ، از این دسته موضوعاتند ، چنانکه انحاء حیازت طرق تملک آنها در روز گار ما از مسائل مستحدثه هستند .