علل الشرائع جلد1 صفحه 135

حدیث (4) علی بن احمد رحمه اللَّه علیه می گوید: محمّد بن ابی عبد اللَّه کوفی، از ابی الخیر صالح بن ابی حماد، از احمد بن هلال، از محمّد بن ابی عمیر، از عبد المؤمن انصاری نقل کرده که وی گفت: محضر امام صادق علیه السّلام عرض کردم:

گروهی روایت کرده اند که رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله فرمودند:

اختلاف امّت من با هم رحمت است، آیا این روایت صحیح است؟

حضرت فرمودند: بلی آنها درست روایت کرده اند.

عرضه داشتم: اگر اختلافشان رحمت باشد، پس اجتماعشان عذاب است.

حضرت فرمودند: آن معنایی که ذهن تو و دیگران به آن رفته

مراد نیست، بلکه مقصود همان معنایی است که خدای عزّ و جلّ از آیه ذیل اراده فرموده:

فَلَوْ لا نَفَرَ مِنْ کُلِّ فِرْقَهٍ مِنْهُمْ طائِفَهٌ لِیَتَفَقَّهُوا فِی الدِّینِ وَ لِیُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذا رَجَعُوا إِلَیْهِمْ لَعَلَّهُمْ یَحْذَرُونَ.

(چرا از هر طائفه ای جمعی برای جنگ و گروهی نزد رسول برای آموختن علم مهیّا نباشند و علمی را که آموخته اند به قوم خویش بیاموزند تا قومشان نیز شاید خدا ترس شده و از نافرمانی حذر کنند).

در این آیه شریفه خداوند متعال به مردم امر نموده که کوچ کرده و محضر رسولش صلّی اللَّه علیه و آله تردّد کرده و از آن حضرت معارف را تعلّم نموده و سپس به قوم خویش برگشته و آنها را تعلیم کنند و با توجّه به معنای این آیه می توان گفت:

مراد و مقصود پیامبر اکرم صلّی اللَّه علیه و آله از اختلاف امّت، اختلافشان از شهرها و رفت و آمدشان برای کسب معارف دینی است نه اختلاف و نزاع در دین و داشتن دین های متعدّد چه آن که دین یکی بیشتر نیست (و این عبارت را امام علیه السّلام دو بار تکرار فرمودند).

باب هشتادم سرّ این که در مؤمنین تندی و تیزی است و در مخالفین ایشان این معنا منتفی است

حدیث (1) پدرم رحمه اللَّه علیه فرمود: سعد بن عبد اللَّه، از یعقوب بن یزید، از محمّد بن