علل الشرائع جلد1 صفحه 38

از حبیب بن مظاهر اسدی- بیّض اللَّه- وجهه روایت شده که او محضر حضرت حسین بن علی بن ابی طالب علیهما السّلام عرضه داشت: پیش از آن که خداوند عزّ و جلّ آدم علیه السّلام را بیافریند شما چه بودید و کجا بودید؟

حضرت فرمودند: ما شبح های نوری بودیم که اطراف عرش خالق رحمان دور می زدیم و به فرشتگان تسبیح (سبحان اللَّه) گفتن و تهلیل (لا اله الّا اللَّه گفتن) و تحمید (الحمد للَّه گفتن) را تعلیم می دادیم.

این روایت تأویل دقیقی دارد که این جا محل شرح و توضیح آن نیست و در جای دیگر آن را بیان کرده ایم.

مقاله کسانی که فرشتگان را بر انبیاء و رسل و ائمه و حجج صلوات اللَّه علیهم اجمعین تفضیل و برتری می دهند

ایشان می گویند: دلیل ما بر برتری داشتن فرشتگان دو چیز است:

الف: ملاک فضیلت مخلوقات اعم از روحانی یا جسمانی قرب به خدای عزّ و جلّ و پیدا نمودن رفعت و علوّ مقام در درگاهش می باشد و با سه تقریر قرب فرشتگان به حضرت باری تعالی و علو مقام ایشان را می توان تشریح نمود:

1- حقّ جلّت عظمته فرشتگان را به نحوی توصیف کرده که احدی را آن طور وصف نستوده.

2- خدا فرشتگان را ستوده و فرموده: ایشان مخلوقات مطیع هستند، بدیهی است تحقق طاعت در مورد امر و نهی و ترتّب ثواب و عقاب می باشد و شاهد ما

بر این گفتار فرموده خداوند است که می فرماید:

(لا یَعْصُونَ اللَّهَ ما أَمَرَهُمْ وَ یَفْعَلُونَ ما یُؤْمَرُونَ) یعنی فرشتگان عصیان امر حقّ تعالی را نکرده و آنچه به ایشان فرمان داده شده را بجا می آورند.

3- مکان و محل فرشتگان را باری تعالی ملکوت اعلی قرار داده و این مختص به ایشان بوده و دیگران از آن بهره ای ندارند و این معنا شاهد است بر این که براهین فرشتگان بر توحید حقّ اکثر و ادلّه شان بر آن بیشتر و فراوان تر می باشد.

و با توجّه به این سه تقریر به خوبی می توان دریافت که بهره ایشان از قرب به ذات ربوبی از دیگران بیشتر و معرفتشان به صانع متعال زیادتر از غیرشان می باشد.

ب: ذنوب و عیوبی که موجب ورود به دوزخ می باشند به طور کلّی از جنسی صادر می شوند که بر فرشتگان تفضیل داده شده اند و این ذنوب ابدا از ملایک سر نمی زند چه آن که حقّ تعالی در نعت و وصف آنها در قرآن فرموده: