علل الشرائع جلد1 صفحه 41

قبیحی که از انسان ها سر می زند در استکبار و بزرگی همچون فعل منهی و انجام کار قبیحی که هاروت و ماروت به آن مبادرت ورزیدند نخواهد بود.

مقاله کسانی که فرشتگان را بر انبیاء و حجج صلوات اللَّه علیهم برتری می دهند [و جواب قائلین به افضلیّت انبیاء و حجج علیهم السّلام]

ایشان گفته اند: خداوند جلّ جلاله فروتنی و خاکساری و تضرّع و انابه به درگاهش را زیور و زینت مخلوقات قرار داده و جناب آدم علیه السّلام نهایت و غایت آن را در بین انسانها بجا آورده است امّا فرشتگان در آراسته شدن به این زیور و زینت نصیب بیشتری را به دست آورده و گوی سبقت را از تمام مخلوقات حتّی از جناب آدم علیه السّلام ربوده اند به حدّی که اساساً حقّ تعالی ایشان را برای صرف اطاعت و انقیاد آفریده و ایشان نیز صرفا اطاعت نموده و مرتکب نافرمانی نشده اند، در حالی که اگر بنی آدم را جای ایشان می نهادند اطاعت امر نکرده و از منهی

منتهی نمی شدند چنانچه قابیل اطاعت نکرد بلکه امام و پیشوای هر قاتلی گردید.

جواب از مقاله مذکور کسانی که انبیاء و حجج علیهم صلوات اللَّه را بر فرشتگان برتر می دانند در جواب مقاله مذکور فرموده اند:

ابتلاء و آزمایشی که خداوند عزّ و جلّ فرشتگان را نمود عبارت بود از فروتنی و خاکساری در مقابل آدم مشروط به این که شیطان اغواءکننده و طاغی و یاغی در آن دست نداشته باشد و نیز آلات معاصی که شهوات و خواسته های نامشروع بوده با آن آمیخته نباشد ولی شیطان با اغواء خود بین مطیعین و عاصین و آنها که بر امر الهی استقامت داشتند ایجاد ضلالت و گمراهی نمود و از فرشتگان دسته ای را مبتلا ساخت و منحرف نمود در نتیجه آنان به ریسمان محکم الهی چنگ نزدند و خضوع و خشوع را رها کردند از حضرت امام صادق علیه السّلام روایت شده که فرمودند:

در میان فرشتگان کسانی هستند که یک دسته سبزی ارزشمندتر از ایشان است و انبیاء و حجج صلوات اللَّه علیهم به این معنا واقف بوده و به آنچه ما در فرشتگان آگاه نیستیم «1» ایشان مطلع و از آن با خبر هستند و حضراتی که قائل به افضلیّت فرشتگان بر انبیاء و رسل هستند اقرار دارند که بین ملائکه تفاضل و تفاوت بوده،