علل الشرایع صفحه 216

و جواب و) تحیّت، تحیّت تو و فرزندان تو باشد تا روز قیامت «1».

باب نود و یکم علت سرعت انتقال و تفاوت فهم مردم

1- حدیث کرد ما را پدرم از ... از إسحاق بن عمّار که گفت عرضکردم بحضرت صادق علیه السّلام که: گاهی با بعضی از مردم سخن میگویم و هنوز قسمتی از مطلب خود را نگفته ام می بینم تمام مطلب مرا فهمیده، و با بعضی دیگر از مردم تکلم مینمایم و هر وقت تمامی مطلب خود را گفتم آن وقت بهمان نوع که با او سخن گفته ام سخن مرا می فهمد و تکرار میکند، و گاه با بعضی از مردم مطلبی را میگویم با اینکه تمام آن را میگویم و مطلب من بپایان میرسد باز او نمی فهمد، بلکه میگوید

و پوشیده نیست و موجب دوستی و محبت می شود و ایجاد صمیمیت مینماید و جواب سلام را واجب شمرده تا جایی که در وسط نماز جواب سلام را باید گفت، و هم فرموده اند در غیر نماز باید بجواب سلام جمله ای اضافه کرد مثلا سلام علیکم و رحمه اللَّه و برکاته در جواب سلام علیکم، و قرآن میفرماید: وَ إِذا حُیِّیتُمْ بِتَحِیَّهٍ فَحَیُّوا بِأَحْسَنَ مِنْها أَوْ رُدُّوها، هر گاه کسی بشما تحیّتی گفت باید شما در جواب تحیتی بهتر یا آنکه مثل او تحیت گوئید و در تفسیر البرهان و مجمع البیان و علی بن إبراهیم گویند مراد از تحیت سلام است.

و در البرهان از شیخ صدوق از حضرت امام محمّد باقر علیه السّلام نقل مینماید (ملخصا) که آن حضرت نهی شدید فرموده مسلمانان سلام نکنند به یهودیها و ارمنیها و مجوس و بت پرستان و شرابخوار و کسانی که با نرد و شطرنج بازی میکنند و ملوط و شاعری که هجو زنان پاکدامن و عفیف کند و رباخوار و فاسق (مثل ریش تراش).