علل الشرایع صفحه 72

باب بیست و پنجم علت آنکه پسر نوح از پدر جدا شد

1- حدیث نمودند برای ما ... از حسن بن علی الوشاء از حضرت رضا علیه السّلام از پدر بزرگوارش از حضرت صادق علیه السّلام که میفرمود خدای تعالی بحضرت نوح فرمود که (ایام- یا کنعان) فرزند تو (که فرمان تو را نمیبرد) از اهل تو نیست، زیرا مخالفت پدر را مینمود و خداوند هر کس که متابعت حضرت نوح را میکرد از اهل او قرارش داد و سپس (حضرت رضا) از من پرسیدند که مردم (عامه) آیه: إِنَّهُ عَمَلٌ غَیْرُ صالِحٍ، که در حق فرزند حضرت نوح نازل شده چگونه قرائت میکنند، عرضکردم: بر دو وجه قرائت میکنند یکی: إِنَّهُ عَمَلٌ غَیْرُ صالِحٍ، و یکی: إِنَّهُ عَمَلٌ غَیْرُ صالِحٍ «1»

باشد بوجود آمده، و آن حضرت این قول را تکذیب فرموده، زیرا کنعان زنازاده نبود و نیز پیغمبران منزهند از اینکه خداوند بگذارد که نسبت بحرم ایشان چیزی واقع شود که موجب ننگ و سبب تنفر دیگران گردد.

و بعضی گویند که مرجع ضمیر إنه سؤال حضرت نوح است که گفته: انه من اهلی، یعنی هذا القول منک غیر صالح، و اینکه قرآن در سوره تحریم میفرماید:

فَخانَتاهُما، خیانت انها، بیعفتی نبوده بلکه خیانت زن حضرت نوح این بوده که آن حضرت را نسبت بجنون و دیوانگی داده، و خیانت زن حضرت لوط این بوده که مردم را از ورود مهمان بر آن حضرت اطلاع داده. سعدی گوید

پسر نوح با بدان بنشست خاندان نبوتش گم شد یکی از اشتباههای بعضی در طرز خواندن این شعر اینست که نبوتش (بتقدیم نون بر باء) میخوانند با اینکه صحیح آن (بنوتش) میباشد یعنی باء مقدمست بر نون و معنی شعر چنین می شود که: خاندان ابن و پسر نوح بودنش گم شد و از اهلیت افتاده طبق آیه شریفه: إِنَّهُ لَیْسَ مِنْ أَهْلِکَ، و اگر نبوتش بخوانیم که نون مقدم بر باء باشد معنی این شعر چنین می شود: کنعان پیغمبر بوده و بواسطه مخالفت با پدر مقام نبوت از دستش رفته، و این صحیح نیست زیرا کسی که پیغمبر باشد از تمام گناهان کبیره و صغیره چه پیش از بعثت و چه بعد از بعثت معصوم است و اگر او پیغمبر میبود مخالفت با پدر نمیکرد.

و بحث است در اینکه چگونه شده کنعان ناخلف گردیده و چرا حضرت نوح او را نیکو تربیت نکرده، باید گفت اخلاق و صفات مادر از مجرای

خون و شیر در اولاد اثر میکند طبق قانون توارث و برای همین است که در موضوع رضاع فرموده اند باید زن خوش اخلاق و با صفات نیکو و باایمان و خوش صورت انتخاب شود، و کنعان در اثر تحت تربیت مادر بودن اخلاق فاسد مادر در او اثر کرده و ناخلف شده

خشت اول گر نهد معمار کج تا ثریا میرود دیوار کج بنا بر این بعهده مادران وظیفه بزرگ و مسئولیت سنگینی واگذار شده و میباید منتهای کوشش را بنمایند و فرزند عزیز خود را نیکو تربیت نمایند زیرا فرموده اند: من لم یؤدبه الابوان یؤدبه الزمان، هر که را پدر و مادر تربیت نکردند روزگار او را تربیت و ادب مینماید، و برای تربیت فرزند است که اسلام فرموده زن باید در خانه بنشیند و در مجامع عمومی شرکت نکند و با مردان نامحرم ملاقات و هم نشینی ننماید و بسینما و کافه و کاباره ها قدم نگذارد تا فکرش آرام و خاطرش آسوده باشد و بتواند کاملا آنچنان که شاید و باید است فرزند تربیت کند، و لیکن متأسفانه زنان مردم ما بهمه جا قدم میگذارند و گاه باتفاق فرزندان خود و بالنتیجه فرزندانشان هرزه و بی تربیت و ادب بزرگ میشوند و گناهش را بگردن محیط و زمانه و جامعه میگذارند و فکر نمیکنند که جامعه از همانها تشکیل یافته و محیط را همانها بوجود آورده اند.