فلسفه احکام و تربیت صفحه 131

ص:144

* پرسش:

فلسفه بلاها از نظر اسلام چیست ؟ آیا میان بلا و گناه رابطه وجود دارد؟

* پاسخ:

از نظر اسلام بلاها و سختی ها دارای علت ها و حکمت های مختلفی می باشند. چنان چه هیچ حادثه کوچک یا بزرگی در عالم اتفاق نمی افتد مگر این که از روی حکمت و حساب دقیق خداوند می باشد که زلزله هم از این قاعده مستثنی نیست.

نظر شما را به برخی از علت ها و حکمت های وقوع بلاها جلب می کنیم:

حکمت اول، آزمایش

خداوند متعال در آیات متعددی از قرآن علت وقوع برخی بلاها را آزمایش معرفی می کند و می فرماید:(وَ نَبْلُوکُمْ بِالشَّرِّ وَ الْخَیْرِ فِتْنَهً)1 ؛... و شما را با بدی ها و خوبی ها آزمایش می کنیم...».

اما این که چرا خداوند آزمایش می کند قطعاً برای فهمیدن خدا نیست بلکه چنان چه در روایات آمده به خاطر معلوم شدن برای بندگان خدا و برای فراهم آمدن زمینه ی «انتخاب»، «رشد» و «سقوط» بندگان است تا افراد در پس این بلاها با نوع واکنش های عقیدتی و عملی که انجام می دهند گامی به سوی سعادت یا شقاوت بردارند.

چرا که آنان می توانند با صبر نمودن و اظهار رضایت به فعل خدا و حکمیانه دانستن آن، گامی به سوی حضرت حق و ایمان بیشتر به او بردارند؛ و از طرفی می توانند با نارضایتی، بی صبری و اعتراض به خدا و ظالمانه و بی حکمت دانستن آن به سوی شقاوت قدم بردارند.