فلسفه احکام و تربیت صفحه 17

ص:30

1- (1) نمونه، ج 1، ص 187، زیر آیه 35 بقره: این احتمال نیز داده شده که این بهشت در یکی از کرات آسمانی بوده است هر چند بهشت جاویدان نبوده، در بعضی از روایات اسلامی نیز اشاره به بودن این بهشت در آسمان شده است ولی ممکن است کلمه سماء (آسمان) در این گونه روایات اشاره به «مقام بالا» باشد، نه «مکان بالا».
2- (2) هبط: الهُبُوطُ: نقِیضُ الصُّعُود. لسان العرب، ابن منظور، ج 7، ص 421.
3- (4) (وَ ناداهُما رَبُّهُما أَ لَمْ أَنْهَکُما عَنْ تِلْکُمَا الشَّجَرَهِ)، اعراف/ 22 - و پروردگارشان به آنان ندا داد آیا شما را از آن درخت نهی نکردم. ندا در جایی به کار می رود که دو نفر از هم فاصله دارند.
4- (5) نور الثقلین، ج 1، ص 61 - المیزان، علامه طباطبایی، ج 1، ص 139، زیر آیه 35 بقره.

* پرسش:

آیا صائبین پیامبری داشتند؟

* پاسخ:

قرآن کریم در آیه شصت و دوم سوره بقره به معیارهای اساسی نجات (ایمان و عمل صالح) اشاره می کند و می فرماید:

(إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ الَّذِینَ هادُوا وَ النَّصاری وَ الصّابِئِینَ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ وَ عَمِلَ صالِحاً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ) ؛ «در حقیقت کسانی که (به پیامبر اسلام) ایمان آورده اند، و کسانی که به (آیین) یهود گرویدند و مسیحیان و صابئان (پیرو یحیای پیامبر)، کسانی (از آنان) که به خدا و روز باز پسین ایمان آوردند، و [کار] شایسته انجام دادند، پس پاداششان نزد پروردگار آنان برای ایشان است؛ و نه هیچ ترسی بر آنان است و نه آنان اندوهگین می شوند».

شأن نزول

برخی از مفسران حکایت کرده اند که در صدر اسلام پرسشی برای برخی از مسلمانان مطرح شد که: اگر تنها اسلام راه حق و نجات است پس تکلیف نیاکان ما چه می شود؟ آیا آنان به خاطر عدم حضور در زمان پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و ایمان نیاوردن به او مجازات می شوند؟

آیه فوق بدین مناسبت نازل شد و اعلام کرد که هر کس در عصر خویش به پیامبر خویش و کتاب آسمانی او ایمان آورده و عمل شایسته انجام داده است اهل نجات است و نگرانی ندارد، پس یهودیان و مسیحیان مؤمن و شایسته کردار که قبل از ظهور پیامبر اسلام زندگی کرده و مرده اند اهل نجات هستند(1).