لوامع صاحبقرانی، مقدمه، ص: 1 صفحه 310

اعاده احوط است خصوصا در وقت، و نهایت احتیاط آنست که در خارج وقت نیز قضا کند.

[استنجاء غایط به سنگ و کهنه و کلوخ ]

(و یجزئ فی الغائط الاستنجاء بالحجاره و الخرق و المدر) و کافی است در استنجاء غایط که موضع را پاک کند به سنگ و کهنه و کلوخ و بر این مضمون احادیث صحیحه وارد شده است و خلافی ظاهرا نیست در میان علما در اکتفا به سه سنگ و سه کلوخ و سه کهنه و در کمتر خلاف است که اگر به یک سنگ، یا دو سنگ پاک شود آیا اتمام آن به سه سنگ لازم است مشهور لزوم است.

و هم چنین خلاف است که اگر به سه طرف یک سنگ خود را پاک کند آیا کافیست یا سه سنگ می باید، و هم چنین اگر سه طرف جامه را بر خود مالد خلاف است، احوط آنست که سه عدد باشد خصوصا سنگ. و خلافی نیست که اگر به سه سنگ پاک نشود زیاده لازم است تا پاک شود.

و

سنت است که به طاق تمام کند پس اگر به چهار سنگ پاک شود سنگی دیگر بر خود بمالد تا پنج شود. و مشهور آنست که در این جا زوال عین کافی است بخلاف استنجای به آب که در آنجا زوال عین و اثر هر دو می باید، و اثر عبارت است از اجزائی صغار که بغیر از آب غالبا زایل نشود. پس اگر اثر بماند و عرق کند و زیر جامه رنگ بردارد مثلا نماز می تواند کرد اما خلاف است که پاکست یا نجس است و عفو است.

و آن چه از اخبار صحیحه ظاهر می شود آن است که تا آب مقدور باشد اکتفا به سنگ نکند، و خلافی نیست در آن که استنجای مخرج بول را به آب می باید کرد و به کلوخ و غیر آن عبث است، و در استنجای غایط دغدغه در این نیست که جمع میان سنگ و آب بهتر است و در صورت جمع لازم نیست که سه سنگ باشد همین که عین زایل شود اگر چه به یک سنگ باشد سنت بعمل آمده است اگر چه سه سنگ بهتر است.