لوامع صاحبقرانی، مقدمه، ص: 1 صفحه 311

(و قال الرّضا صلوات اللَّه علیه فی الاستنجاء یغسل ما ظهر علی الشّرج و لا یدخل فیه الانمله) و بسند صحیح منقول است که حضرت امام رضا صلوات اللَّه علیه فرمودند که در استنجا می شوید آن چه را که ظاهر است از حلقه دبر و انگشت به اندرون نمی کند. و به سند موثق از حضرت امام جعفر صادق صلوات اللَّه علیه نیز وارد شده است، و خلافی نیست میان علما در آن که واجب نیست اندرون را

شستن و هم چنین در ذکر. و اما در فرج زنان می باید که بشویند آن چه را باز می شود در وقت نشستن نه در وقت ایستادن علی المشهور.

[مکروه است حرف زدن در حالت بول و غایط]

(و لا یجوز الکلام علی الخلاء لنهی النّبیّ صلّی اللَّه علیه و آله عن ذلک) و جایز نیست یعنی مکروه است حرف زدن در حالت بول و غایط، یا وقتی که نشسته باشد از جهت آن زیرا که رسول خدا صلی اللَّه علیه و آله نهی کرده است از سخن گفتن در آن حال.

روایت است به سند کالصحیح از حضرت ابو الحسن علی بن موسی الرضا صلوات اللَّه علیه که حضرت سید المرسلین صلی اللَّه علیه و آله نهی فرمودند از آن که شخصی در خلا باشد و از او چیزی سؤال کنند که او جواب دهد یا با او سخن گوید مجملا با کسی سخن گفتن بد است، و نهی حضرت دلالت ندارد بر حرمت زیرا که آن حضرت صلی اللَّه علیه و آله نهی از مکروهات کرده اند، چنانکه از محرمات کرده اند چنانکه خواهد آمد مناهی آن حضرت که اکثر آن مکروهات است.

و ظاهرا لا یجوز قدما نیز صریح در حرمت نیست چنانکه صدوق و شیخ مفید بسیار از این باب گفته اند خصوصا در استنجاء و لیکن احتمال هر دو دارد و علی ای حال نهی حضرت دلالت بر آن می کند که با کسی سخن نگوید نه آن که سخن نگوید مگر آن که مراد صدوق نیز این باشد چون نادرست است که کسی با خود سخن گوید و لیکن حدیث آینده مطلق است.