لوامع صاحبقرانی، مقدمه، ص: 1 صفحه 405

بریدن پاها یعنی ساق را مسح بکشد اگر از بند بریده باشند. و اخبار صحیحه وارد شده است که کسی که دست او را بریده باشند ما بقی را می شوید یعنی اگر از تحت مرفق بریده باشند و هم چنین اگر پا را بریده باشند آن چه مانده است مسح بر آن می کشد.

و ظاهرا مراد صدوق نیز این احادیث باشد اگر چه عبارتش قاصر است، و ممکن است که مرادش این باشد که اگر پا را از کعب بریده باشند و بنا بر آن که کعب مفصل است جزوی که از آن مانده است مسح بکشد آن را چنانکه در حدیث علی بن جعفر گفته شد.

و از حدیث صحیح رفاعه نیز ممکن است که این معنی بیرون آید چون روایت کرده است که سؤال کردم از حضرت امام جعفر صادق صلوات اللَّه علیه که هر گاه شخصی را دست و پا

بریده باشند چگونه وضو می سازد؟ حضرت فرمودند که آنجایی که بریده اند می شوید یعنی و مسح نیز می کشد که شستن دست باشد و مسح در پا و پا را بظهور گذاشته باشد و تغلیبا فرموده باشد.

اگر چه ظاهر حدیث آنست که آن چه مانده باشد می شوید به آن که دست را از زند بریده باشند نه از مرفق و غالب اوقات پا را از کعب می برند چنانکه در مبحث دزدی و قطع طریق خواهد آمد. اما ممکن است که عبارت را اعم بگیریم از بریدن از مرفق یا از زند و اللَّه تعالی یعلم.

[هر گاه زن وضو سازد مقنعه خود را بردارد]

(و اذا توضّأت المرأه ألقت قناعها عن موضع مسح رأسها فی صلاه الغداه و المغرب و تمسح علیه، و یجزیها فی سائر الصّلوات ان تدخل اصبعها فتمسح علی رأسها من غیر ان تلقی عنها قناعها) و هر گاه زن وضو سازد مقنعه خود را بردارد از موضع مسح سرش در نماز صبح و شام و بر آن موضع مسح کشد و در باقی نمازها همین کافی است که انگشت را در زیر مقنعه داخل کند و مسح بکشد بی آن که مقنعه را بیندازد.