لوامع صاحبقرانی، مقدمه، ص: 1 صفحه 431

قباحت دارد.

هفتم: آن که لثه بکسر لام و تخفیف ثا یعنی بن دندان را سخت می کند.

هشتم: آن که اشتهای طعام می آورد به سبب دفع فضلات فاسده.

نهم: آن که بلغم زیادتی را دفع می کند چون به سبب مسواک رطوبات بلغمی مرتبه مرتبه می آید و دفع می شود.

دهم: آن که حافظه را زیاده می کند چون اغلب اوقات زیادتی بلغم سبب نسیان است.

یازدهم: آن که حسناتی که از این کس صادر می شود بعد از آن مضاعف می کند، و در روایتی از این روایات آنست که هفتاد برابر می شود ثواب آن. و در روایتی دیگر دو رکعت نماز را بهتر از هفتاد رکعت می کند.

دوازدهم: آن که فرشتگان خوشحال می شوند از آن که بنده کار خوب می کند و ایشان متأذی نمی شوند از بوی بد. و در روایتی دیگر آن که راه قرآن را پاک می کند. و در روایتی کالصحیح وارد شده است که ریختن آب چشم را بر طرف می کند و چشم را جلا می دهد. و در روایت کالصحیح دیگر بلغم را می برد و عقل را زیاده می کند مجملا آن قدر مبالغه در مسواک وارد شده است در هیچ سنتی از سنن بخاطر ندارم که شده باشد.

باب عله الوضوء:

یعنی چیزی که سبب آن شده است که حق سبحانه و تعالی وضو را مقرر ساخته است بعنوان وجوب، یا استحباب و علتهای شرعی گاه هست که بسیار است، و لیکن علت عقلی یکی بیش نمی باشد نزد اکثر علما، و حق آن است که آن نیز می باشد باین معنی که مثلا هر گاه دو کس بطلب شخصی آیند که هر یک مستقل باشند

در علیت که اگر هر یک تنها می آمدند او می رفت و برود پس رفتن او دو علت دارد و لیکن باصطلاح ایشان هر یک را جزو علت تامه رفتن می دانند هر چند کل واحد قابلیت علیت داشته باشد و در شرع نیز چنین است پس اگر علت گویند هر یک را اعتبار این است که فی نفسها مستقل است در سببیت قطع نظر از آن دیگری، و اگر جزو علت گویند به اعتبار وقوع است و جزو علت را نیز علت می نامند مجازا پس اگر امثال اینها چند علت داشته باشد بهر دو معنی صحیح است.

(جاء نفر من الیهود إلی رسول اللَّه صلّی اللَّه علیه و آله فساله «1» عن مسائل فکان فیما سألوه أخبرنا یا محمّد لأیّ عله توضّأ هذه الجوارح الاربع و هی أنظف المواضع فی الجسد) روایت کرده است بسند حسن کالصحیح از حضرت امام جعفر صادق صلوات اللَّه علیه. و بسند قوی کالصحیح