لوامع صاحبقرانی، مقدمه، ص: 1 صفحه 486

می خوابند نجس می شوند به بول بچه نحو ازاله بول از آن بکنند و حال آن که ضخیم است و پنبه بسیار دارد و همه را به آب نمی توان شستن حضرت فرمودند که ظاهرش را بشویند اندرونش اگر نجس باشد ضرر ندارد و شستن ظاهرش باین نحو که آن را جدا کنند از پنبه و بشویند و خشک شود و بعد از آن بیندازند بر روی پنبه نجس یا پنبه را بیرون آورند و بعد از آن که بشویند پنبه را داخل کنند

بی دغدغه و احتمال دارد که همین آبی که بر روی آن بریزند پاک شود و آن طرفش نجس باشد چنانکه ظاهر حدیث است اما گمان ندارم که کسی از علما باین نحو قایل شده باشد پس اولی آنست که پنبه را بیرون آورند تا بی دغدغه پاک شود.

[شک و وسواس در خروج بول ]

(و سال حنان بن سدیر ابا عبد اللَّه صلوات اللَّه علیه فقال انّی ربّما بلت فلا اقدر علی الماء و یشتدّ ذلک علیّ فقال اذا بلت و تمسّحت فامسح ذکرک بریقک فان وجدت شیئا فقل هذا من ذاک) و موثقا سؤال کرد حنان از حضرت امام جعفر صادق صلوات اللَّه علیه که بسیار است که بول می کنم یا اراده بول دارم و آب بهم نمی رسد و ضبط بول کردن دشوار است بر من یا به سبب توهم خروج بول آزار می کشم چون کسی که خود را نشسته باشد آنا فآنا گمان می کند که بول درمی آید و جامه اش نجس می شود حضرت فرمودند که هر گاه بول کردی و موضع را خشک کردی پائین تر از سر ذکر آنجا که پاک است آب دهان بمال همین که شیطان وسوسه کند که بول درآمد جوابش بده که رطوبت آب دهان است.

و ظاهر است که حضرات صلوات اللَّه علیهم اطباء معنویند و دوای درد هر کس را به نحوی می کرده اند صدوق آن چه ضرور است از بیان نجاسات و کیفیت ازاله آن که در احادیث بسیار واقع شده است ذکر نکرده است، این اخبار شاذه نادره را از جهت غرابت ذکر کرده است رحمه اللَّه.

[زنی که یک لباس بیشتر ندارد]

(و سئل صلوات اللَّه علیه عن امرأه لیس لها الّا قمیص واحد و لها مولود فیبول علیها کیف تصنع فقال تغسل القمیص فی الیوم مرّه) و سؤال کرد قویا ابو حفص از حضرت امام جعفر صادق صلوات اللَّه علیه از حال زنی که او را بغیر از یک پیراهن نباشد و فرزندی دارد پسر یا دختر بر او بول می کند چه کند حضرت فرمودند که

هر روزی یک بار پیراهن را می شوید.

و علما ذکر کرده اند که بهتر آنست که پیراهن را قریب به شام بشوید تا نماز ظهر و عصر را در جامه پاک کرده باشد و نماز شام و خفتن را در جامه پاک یا نجسی که نجاستش سبک باشد کرده باشد و نماز صبح را در جامه نجس می کند و از نجاست بول معفو است.

و محتمل است که از غایط طفل نیز معفو باشد و بول گفته باشند و هر دو را خواسته باشند و اگر مربی مرد باشد معفو نیست چون حضرت زن را فرمود، و اگر طفل دختر باشد اکثر گفته اند که عفو نیست و لیکن لفظ روایت مولود است و آن شامل هر دو است.

و یوم شامل شب و روز است و اگر لته داشته باشد که طفل را به آن محافظت نماید که بر آنجا بول کند ظاهرا معفو نباشد چون آن را نیز ثوب می گویند در لغت عرب و حدیث اگر چه سندش ضعف یا جهالت دارد اما ضعفش زایل شده است بعمل اصحاب و همه به آن عمل کرده اند.

[حکم آب استنجا]

(و قال محمّد بن النّعمان لأبی عبد اللَّه صلوات اللَّه علیه اخرج من الخلاء فاستنجی بالماء فیقع ثوبی فی ذلک الماء الّذی استنجیت به فقال لا باس به لیس علیک شی ء) و محمد عرض نمود به خدمت حضرت امام جعفر صادق صلوات اللَّه علیه که من از خلا بیرون می آیم و استنجا به آب می کنم و جامه ام در آب استنجا می افتد حضرت فرمودند که باکی نیست و بر تو چیزی نیست.