لوامع صاحبقرانی، مقدمه، ص: 1 صفحه 550

بهتر خواهد بود اگر چه ظاهرا در کار نباشد و اللَّه تعالی یعلم.

[هر گاه جنبی سر به آب فرو برد یک مرتبه ]

(قال الحلبیّ و حدّثنی من سمعه یقول اذا اغتمس الجنب فی الماء اغتماسه [یا اذا ارتمس الرّجل ارتماسه چنانکه در بعضی از نسخ بود [واحده اجزاه ذلک من غسله) حلبی گفت که حدیث کرد مرا کسی که از آن حضرت صلوات اللَّه علیه شنیده بود و کلینی و شیخ بسند کالصحیح از حلبی روایت کرده اند که گفت که من از آن حضرت صلوات اللَّه علیه شنیدم که می فرمودند که هر گاه جنبی سر به آب فرو برد یک مرتبه یعنی به زودی که دفعه عرفی صادق آید، یا آن که یک مرتبه سر فرو بردن کافی است اگر چه سه مرتبه بهتر است آن سر فرو بردن از غسل او کافی است.

و عبارت کلینی و شیخ اذا ارتمس الجنب ارتماسه است و معنی یکیست و منافاتی

نیست میان دو حدیث حلبی زیرا که ممکن است که اول حدیث را از راوی آن حضرت شنیده باشد و بعد از آن حضرت.

و شیخ بسند صحیح از زراره از حضرت امام جعفر صادق صلوات اللَّه علیه روایت کرده است که فرمودند که اگر شخصی یک مرتبه سر به آب فرو برد مجزیست او را از غسل هر چند دست به بدن خود نمالد و شک نیست که غسل ارتماسی صحیح است اگر چه ظاهر اخبار آنست که اصل در غسل ترتیبی است.

و شیخ مفید علیه الرحمه مکروه می داند در مانند حوض و غدیر خورد غسل ارتماسی کردن را اگر چه زیاده از کر باشد چون حضرات سید المرسلین، و ائمه معصومین صلوات اللَّه علیهم همیشه غسل ترتیبی می کرده اند.

و در حدیث صحیحی وارد شده است که محمد بن اسماعیل به خدمت حضرت ابو الحسن علی بن موسی الرضا صلوات اللَّه علیه نوشت که کوهائی که از آب باران یا چاه جمع می شود و مردمان از آنجا استنجا می کنند و در آنجا غسل می کنند، چونست؟ حضرت فرمودند در جواب کتابت که تا ضرور نشود از