لوامع صاحبقرانی، مقدمه، ص: 1 صفحه 564

برادرم موسی بن جعفر صلوات اللَّه علیهما از شخصی که جنب باشد یا بی وضو و آب بهم نرسد و برف بهم نرسد و خاک کدام یک افضل است آیا تیمم کند یا برف را بر رو بمالد؟ حضرت فرمودند که اگر برف تر کند سر و بدنش را آن افضل است و اگر نتواند به آن غسل کردن تیمم کند.

و احوط آنست که به چنین زمینی نرود و اگر برود البته چنین خواهد کرد و اگر خاک و سنگ بهم نرسد اگر گرد جامه و نمد زین بهم رسد اگر چه غباری باشد تیمم می کند و اگر آن هم نباشد تیمم بر برف می کند و احتیاطا وقتی که آب به همرسد یا خاک و سنگ آن نماز را اعاده می کند و اللَّه تعالی یعلم.

و محتمل است که هلاک دین به اعتبار جماع کردن باشد و هم چنین جائی که آب بهم نرسد چنانکه خواهد آمد إن شاء اللَّه در باب تیمم .

[باکی نیست که در غسل موالات نباشد]

(و قال ابی رحمه اللَّه فی رسالته إلیّ لا باس بتبعیض الغسل تغسل یدیک و فرجک و رأسک و

تؤخّر غسل جسدک إلی وقت الصّلاه ثمّ تغسل جسدک اذا أردت ذلک) و پدرم در رساله که بمن نوشته بود ذکر کرده بود که باکی نیست که در غسل موالات نباشد به آن که دستها را که سنت است شستن پیش از غسل بشویی سه بار، و ازاله نجاست از فرج خود بکنی، و سر را بشویی و شستن بدن را تاخیر کنی تا وقت نماز، و در وقت نماز بدن را بشویی یعنی اگر خواهی که بی موالات واقع سازی جایز است.

و شکی نیست در آن که با موالات بهتر است چنانکه در احادیث متواتره از رسول خدا و ائمه صلوات اللَّه علیهم وارد شده است که ایشان بی فاصله غسل می کردند و آن چه پدرش ذکر کرده است مضمون حدیث صحیحی است که حضرت امام جعفر صادق صلوات اللَّه علیه فرمودند که حضرت امیر المؤمنین صلوات اللَّه علیه جایز می دانستند که جنب در بامداد سر خود را بشوید و بدنش را در وقت نماز ظهر بشوید.