لوامع صاحبقرانی، مقدمه، ص: 1 صفحه 604

و بعضی از اصحاب مبالغه عظیم در این باب دارند که جانب چپ را از علامات حیض شمرده اند با آن که در این روایت در صورت اشتباه واقع شده است بلکه ابان از حضرت سؤال کرده است که دختر جوانی از ما قرحه در اندرونش به همرسیده است و خون روانی می آید و نمی داند که خون حیض است یا قرحه و به همین نحو در فقه رضویست و بعد از آن حضرت فرمودند که اگر از جانب چپ خون آید از حیض است.

و بعضی ترجیح نسخه تهذیب داده اند که چون شیخ اعلم است و افضل از کلینی نسخه او مقدم است و بر تقدیر اعلمیت اضبطیت در این باب عمده است و هر که اندک تتبعی دارد می دانند که کلینی أضبط است از جمیع علمای ما که آثار ایشان بما رسیده است و در اینجا گناه هیچ یک نیست بلکه ظاهرش آنست که نسخه کلینی که نزد شیخ بوده است چنین بوده است به قرینه این کتاب که اکثرش از کافی است و اگر در این نسخه چنین نبود جا داشت که سهو را نسبت به شیخ دهند و اظهر آنست که سهو از نساخ شده است.

و علی ای حال عمل به چنین حدیثی مشکل است و در چنین مسأله رجوع به احادیث دیگر اولی است به آن که اگر تمیزی از خون بوده باشد یا صاحب عادت باشد به آن عمل کند و الا عمل

به احتیاط کند در فعل عبادات و تروک حیض و اللَّه تعالی یعلم.

[اگر بکارت زنش را ببرد و خونش بند نشود و نداند که آن چه می آید خون حیض است یا خون بکارت ]

(و ان اقتضّها زوجها و لم یرق دمها و لا تدری دم الحیض هو ام دم العذره؟ فعلیها ان تدخل قطنه فان خرجت القطنه مطوّقه بالدّم فهو من العذره و ان خرجت منغمسه فهو من الحیض) و اگر شوهر بکارت زنش را ببرد و خونش بند نشود و نداند که آن چه می آید خون حیض است یا خون بکارت پس بر او لازمست که پنبه داخل فرج کند و لمحه ای صبر کند و بیرون آورد پس اگر خون طوق زده باشد بر پنبه خون بکارت است چون پرده