لوامع صاحبقرانی، مقدمه، ص: 1 صفحه 647

و محتمل است بنا بر نسخه لم یعد که صدوق مذهب خود را ذکر کرده باشد که اعاده نماز لازم نیست تا ظاهر سازد که اعاده که در این حدیث واقع شده است اعاده وضو است نه نماز یا نماز است علی الاستحباب، و لیکن طریقه صدوق نیست و ظاهرا از نساخ شده است این غلط واصل صحیح است و اعاده نماز مستحب است و اعاده وضو واجب و اللَّه تعالی یعلم.

[کسی که تیمم کند و آب داشته باشد و فراموش کرده باشد که آب دارد]

(و من تیمّم و کان معه ماء فنسی و صلّی بتیمّم ثمّ ذکر قبل أن یخرج الوقت فلیعد الوضوء و الصّلاه) و کسی که تیمم کند و آب داشته باشد و فراموش کرده باشد که آب دارد و به آن تیمم نماز کند و پیش از خروج وقت به خاطرش آید که آب دارد پس وضو بسازد و نماز را اعاده کند چون تقصیر کرده است در طلب آب.

و این مضمون حدیث کالصحیح عبد اللَّه بن مسکان از ابو بصیر و چون کتاب عبد

اللَّه نزد صدوق بوده ظاهرش آنست که از آنجا برداشته باشد، و طریق صدوق به او صحیح است، و علماء نیز عمل باین کرده اند و ظاهر می شود که طلب آب پیش از نماز در کار باشد.

[هر که محتلم شود در یکی از مساجد بیرون آید و غسل کند مگر آن که در مسجد الحرام یا در مسجد سید المرسلین باشد]

(و من احتلم فی مسجد من المساجد خرج منه و اغتسل الّا ان یکون احتلامه فی المسجد الحرام او فی مسجد الرّسول صلّی اللَّه علیه و آله فان احتلم فی احد هذین المسجدین تیمّم و خرج و لم یمش فیهما الّا متیمّما) و بسند صحیح منقولست از ابو عبیده از حضرت امام محمد باقر صلوات اللَّه علیه که هر که محتلم شود در یکی از مساجد بیرون آید و غسل کند مگر آن که در مسجد الحرام یا در مسجد سید المرسلین صلی اللَّه علیه و آله محتلم شود که اگر در یکی از این دو مسجد محتلم شود تیمم کند و بیرون آید و راه نرود در این دو مسجد مگر آن که با تیمم باشد.

و این مضمون از آن حضرت منقولست و در عبارت تغییری واقع شده

است و در معنی تغییری نیست و خلافی نیست میان علمای ما در آن که جنب و حایض داخل مسجدین نمی توانند شد و در تیمم از جهت بیرون آمدن اکثر علما آن را واجب می دانند و ابن حمزه سنت می داند و جزم به احد الطرفین مشکل است و قصد قربت کافی است و فروع بسیار در این مسأله گفته اند و چون نادر است ذکر آنها فایده ندارد.