لوامع صاحبقرانی، مقدمه، ص: 1 صفحه 99

کنیت سه معصوم است امام موسی کاظم، و امام رضا و امام علی النقی صلوات اللَّه علیهم و بر ایشان اطلاق می کنند و گاهی ابو الحسن اول، و ثانی و ثالث می گویند بواسطه تمیز، و بیشتر از راویان معلوم می شود و عبد صالح و ابو ابراهیم را بر حضرت کاظم اطلاق می کنند و عالم که گویند مراد معصوم است خصوص احدی مراد نیست و هادی و فقیه را بیشتر بر امام علی النقی اطلاق می کنند و گاه هست که فقیه را بر امام حسن عسکری، و صاحب الامر صلوات اللَّه علیهما اطلاق می کنند و بیشتر رجل را بر حضرت امام حسن عسکری اطلاق می کنند و ابو محمد کنیت آن حضرت است و جواد را بر حضرت امام محمد تقی علیه السّلام را اطلاق می کنند و صاحب ناحیه را بر حضرت صاحب الامر اطلاق می کنند، و گاه هست غایب و علیل و غریم و حجت را نیز بر آن حضرت اطلاق می کنند و إن شاء اللَّه در مواضع خود نیز هر یک را بیان خواهد شد و آن چه از اصطلاحات حدیث اهتمامی به شان آن بود در

اینجا مذکور شود إن شاء اللَّه ما بقی اصطلاحات در اثنای نقل احادیث مذکور خواهد شد

فائده دوازدهم بدان که علم بهترین عبادات است:

اشاره

بدان که علم بهترین عبادات است و چنانکه در همه عبادات نیت و قربت ضرور است هم چنین در طلب علم می باید که غرض رضای الهی بوده باشد و نیات باطله سبب آنست که حق سبحانه و تعالی توفیق ندهد او را، و افاضه نفرماید علوم را و خوبی و بدی علماء به نیت است، و چنانکه علماء ربّانی وارثان پیغمبرانند علماء بد بدترین خلایقند و اتباع و اعوان شیاطینند در اغوای خلایق.

و در اخبار صحیحه از حضرت سید المرسلین صلّی اللَّه علیه و آله وارد شده است که دو طایفه اند از امت من که اگر ایشان خوب باشند امت من خوب خواهند بود، و اگر ایشان بد باشند امّت من متابعت ایشان نموده بد خواهند شد.

و آن دو طایفه امراء و علمااند و مجربست که اگر پادشاهان خوب باشند عالمیان همگی به مضمون: «النّاس علی دین ملوکهم» مایل به خوبی می شوند، و هم چنین علماء، بلکه حق سبحانه و تعالی چنان کرده است که خوبی ایشان بحسب واقع مؤثر است در نفوس خلایق و چندان که این دو طایفه در خوبی بکوشند هر چند خلایق از خوبی ایشان خبر نداشته باشند خلایق در مقام خوبی و صلاح در می آیند، و هم چنین در بدی و فساد. و بحسب احادیث متقدمه ایشان در جمیع ثوابهای اهل عالم شریک خواهند بود، هم چنان که در بدیها نیز شریکند.