لوامع صاحبقرانی، ج 3، ص: 1 صفحه 107

(و قد اخرجت هذه الاخبار مسنده مع ما رویت فی معناها فی کتاب فضایل الصّلاه) و بتحقیق که اخباری که در اینجا مرسل ذکر کرده ام و سند آن را ذکر نکرده ام این اخبار را با اسانیدش و سایر اخباری که در این باب وارد است در کتاب فضایل نماز ذکر کرده ام و اصطلاح محدثین چنین است که اخرجت را به جای ذکرت ذکر می کنند یا از کتب بیرون آورده اند و در آنجا مجتمعا ذکر کرده اند و مذکور شد سابقا که در چنین جاها رویت مجهول است یعنی مشایخ بمن نقل کرده اند و جمعی که معلوم می خوانند با روّیت به مجهول مشدّدا می خوانند از اصطلاح ایشان بی خبرند و احادیث در فضل طول دادن رکوع و سجود و قنوت وارد شده است و باب ذکر آنهاست در ابواب آینده اگر چه بعضی در اینجا

ذکر می کنند.

باب علّه وجوب خمس صلوات فی خمسه مواقیت

اشاره

بابی ست در علت واجب شدن پنج نماز در پنج وقت و چون جزم به صحت این اخبار نیست اکثر علما اینها را نکته بعد از وقوع می دانند و علتش را بر تقدیر صحه حق سبحانه و تعالی می دانند و کسانی که خازنان وحی الهی اند و محتمل است که در واقع اینها صحیح باشد و علّت باشد لیکن جزم به طرفین نمی باید کرد و اگر این اخبار صحیح باشد نیز جزم به علیّت نمی توان کرد چون اکثرش را اهل کتاب از یهود و نصاری سؤال کرده اند و ممکن است که حضرات نبی و ائمه صلوات اللَّه علیهم موافق آن چه در کتب ایشان است جواب فرموده باشند تا سبب اسلام ایشان شود چون اکثر اوقات سبب اسلام ایشان همین بوده است و بنا بر این ماول خواهد بود که آن چه نزد شماست چنین است و اگر چه بعضی اوقات چنین می فرموده اند که آن چه نزد شماست این است و آن چه موافق واقع است و نزد ماست این است مجملا ایشان حکمای الهی اند در هر جا آن چه موافق حکمت بوده است سخن می فرموده اند و محمد بن یعقوب کلینی و شیخ طوسی رضی اللَّه عنهما کم ذکر کرده اند اینها را یا از جهت عدم صحت به اعتقاد ایشان یا از جهت عدم فایده معتدٌّ بها بلکه آن چه ضرور است آنست که بدانند که هر چه خدا کرده است وجهی دارد البته.

[علت وجوب پنج نماز]

(روی عن الحسن بن علیّ بن ابی طالب صلوات اللَّه علیهما انّه قال جاء نفر من الیهود إلی النّبی صلّی اللَّه علیه و آله فساله اعلمهم عن