لوامع صاحبقرانی، ج 3، ص: 1 صفحه 362

منقول است از ابو بصیر که گفت سؤال کردم از حضرت امام جعفر صادق صلوات اللَّه علیه از شخصی که نماز کند و هوا بسیار گرم باشد و خوف داشته باشد که اگر پیشانی را بر زمین گذارد بسوزد و آبله کند حضرت فرمودند که بر جامه اش سجده کند و بر این مضمون احادیث صحیحه و کالصحیحه بسیار وارد شده است و خواهد آمد بلکه این حدیث مناسبتی باین باب ندارد و اولی آنست که در هوای گرم بر زمین گرم نه ایستد بلکه دغدغه می شود که با اختیار در چنین جائی نماز نباید کرد.

(و سال داود الصّرمیّ ابا الحسن علیّ بن محمّد صلوات اللَّه علیهما فقال له انّی اخرج فی هذا الوجه و ربّما لم یکن موضع اصلّی فیه من الثّلج فکیف اصنع قال ان أمکنک ان لا تسجد علی الثّلج فلا تسجد علیه و ان لم یمکنک فسوّه و اسجد علیه) و در حسن منقولست که داود چرم فروش سؤال کرد از حضرت امام علی نقی صلوات اللَّه علیه و عرض نمود که من از کوفه می روم به جانب همدان و کردستان از جهت چرم و بسیار است که برف آن قدر آمده است که جائی بهم نمی رسد که برف نداشته باشد یا توان پاک کردن چه باید کرد حضرت فرمودند که اگر توانی که بر برف نماز یا سجده نکنی نکن و اگر ممکن نباشدت پس زمین را بکوب تا هموار شود

و بر آن نماز کن و در اینجا دو مفسده است یکی آن که مکان نماز مستقر نیست اگر مراد از سجده نماز باشد و آن به هموار کردن بر طرف می شود دویم آن که برف آشامیدنیست و سجده بر آن نمی توان کرد و جواب اینست که چون مضطرّ است باکی نیست.

[سجده بر چوب و گیاهان غیر خوراکی ]

(و قال ابراهیم بن ابی محمود للرّضا صلوات اللَّه علیه الرّجل یصلّی علی سریر من ساج و یسجد علی السّاج قال نعم) و در صحیح و