لوامع صاحبقرانی، ج 3، ص: 1 صفحه 454

نماز در جوف کعبه و با ضرورت هوا قبله اوست بلی می باید که سجده بر کنار بام نکند که در وقت سجود قبله نداشته باشد.

و روایت کرده است شیخ در قوی از محمد بن عبد اللَّه که دیدم که یونس سؤال می کرد از حضرت امام رضا صلوات اللَّه علیه از مردی که وقت نماز فریضه حاضر شود و او در کعبه باشد و ممکن نباشد او را بیرون آمدن از

کعبه حضرت صلوات اللَّه علیه فرمودند که بر پشت بخوابد و ایما کند و حضرت این آیه را به استشهاد آوردند که حق سبحانه و تعالی فرموده است که هر جا که رو می کنی آن طرف وجه اللَّه است یعنی طرفی است که عبادت الهی در آن طرف جایز است و این خبر نیز محمولست بر آن که در سطح خانه باشد.

[کعبه تا آسمان قبله است ]

(و من کان فوق جبل ابی قبیس استقبل الکعبه و صلّی فإنّ الکعبه قبله ما فوقها إلی السّماء) روایت کرده است شیخ در موثق کالصحیح از عبد اللَّه بن سنان پس صحیح باشد چون سند صدوق بعبد اللَّه صحیح است که گفت شخصی از حضرت امام جعفر صادق صلوات اللَّه علیه سؤال کرد و گفت که من در بالای کوه ابو قیس نماز عصر را گزاردم آیا مجزیست و حال آن که کعبه در زیر پای من بود حضرت فرمودند که بلی به درستی که کعبه قبله است از جای خود تا به آسمان.

و شیخان بسند صحیح روایت کرده اند از خالد ابن ابو اسماعیل که گفت عرض نمودم به خدمت حضرت امام جعفر صادق صلوات اللَّه علیه که اگر شخصی در کوه ابو قبیس نماز کند رو بقبله حضرت فرمودند که باکی نیست و ظاهر این دو حدیث آنست که کعبه قبله است نه مسجد اگر چه حدیث دویم قبله است و حدیث اول را حمل بر آن می توان کرد و لیکن عکس اظهر است و اللَّه تعالی یعلم.

[نماز به بیت المقدس ]

(و صلّی رسول اللَّه صلّی اللَّه علیه و آله إلی البیت المقدّس بعد النّبوّه ثلث عشره سنه بمکه و تسعه عشر شهرا بالمدینه ثمّ عیّرته الیهود فقالوا له انّک تابع لقبلتنا فاغتمّ لذلک غمّا شدیدا فلمّا کان فی بعض اللّیل خرج صلوات اللَّه علیه یقلّب وجهه فی افاق السّماء فلمّا اصبح صلّی الغداه فلمّا صلّی من الظّهر رکعتین جاءه جبرئیل علیه السّلام فقال له قَدْ نَری تَقَلُّبَ وَجْهِکَ فِی السَّماءِ فَلَنُوَلِّیَنَّکَ قِبْلَهً تَرْضاها فَوَلِّ وَجْهَکَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ الآیه ثمّ اخذ بید النّبیّ صلّی اللَّه علیه

و آله فحوّل وجهه إلی الکعبه و حوّل من خلفه وجوههم حتّی قام الرّجال مقام النّساء و النّساء مقام الرّجال فکان اوّل صلاته إلی بیت المقدس و آخرها إلی الکعبه فبلغ الخبر مسجدا بالمدینه و قد صلّی اهله من العصر رکعتین فحوّلوا نحو القبله فکان اوّل صلاتهم إلی بیت المقدس و اخرها إلی الکعبه فسمّی ذلک المسجد مسجد القبلتین فقال المسلمون صلاتنا إلی بیت المقدس تضیع یا رسول اللَّه فانزل اللَّه عزّ و جلّ وَ ما کانَ اللَّهُ لِیُضِیعَ إِیمانَکُمْ یعنی صلاتکم إلی بیت المقدس و قد اخرجت الخبر فی ذلک علی وجهه فی کتاب النبوّه) و منقولست بطرق بسیار از ائمه اطهار صلوات اللَّه علیهم این مضمون بلکه اکثرش متواتر است که حضرت سید المرسلین صلّی اللَّه علیه و آله بعد از بعثت سیزده سال در مکه معظمه بودند و روی خود را در نماز به جانب بیت المقدس می کردند به آن که رو به مغرب می کردند به نحوی که رو به کعبه و بیت المقدس هر دو نماز می کردند و چون به مدینه تشریف گرامی داشتند تا نوزده ماه و روایات در زیاد و کم وارد شده است در مدینه مشرفه پشت به کعبه می کردند و رو به بیت المقدس پس یهودان شروع کردند در سرزنش و به حضرت می گفتند که تو تابع